Trong đầu phiên chất vấn chiều 19/6, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Bộ Tài Chính, Nguyễn Văn Thắng tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu.

Thị trường vàng, bất động sản luôn tiềm ẩn rủi ro cần giải pháp căn cơ, lâu dài

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản và vàng có mối liên hệ chặt chẽ với nền kinh tế quốc dân và thị trường quốc tế, luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro nên cần có những giải pháp căn cơ, lâu dài và đồng bộ để phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn ĐBQH Thái Bình: Các địa phương, cơ quan kiểm toán Nhà nước đã thống kê và yêu cầu các cơ sở y tế công lập thực hiện kê khai và nộp thuế đối với các khoản thu nhập từ giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không phải là giá dịch vụ khám, chữa bệnh yêu cầu áp dụng theo Điều 8 Thông tư 78.

Đề nghị Bộ trưởng cho biết các cơ Sở Y tế công lập tự chủ tài chính Nhóm 1, Nhóm 2, nguồn thu từ giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không phải khám, chữa bệnh yêu cầu có thuộc đối tượng áp dụng miễn thuế như quy định của điểm B, khoản 14, điều 4 không? Và những cơ sở y tế công lập đã và đang được cơ quan thuế yêu cầu kê khai và nộp thuế từ của những năm trước thì có phải thực hiện nữa không.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Về vấn đề kê khai và nộp thuế, hiện nay, theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, các đơn vị sự nghiệp công lập có hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ phát sinh thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, nếu hạch toán được doanh thu nhưng không xác định được chi phí thu nhập của hoạt động kinh doanh, sẽ kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu bán hàng hóa và dịch vụ.

Vào ngày 14/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể:

Thứ nhất, miễn thuế đối với thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ việc cung cấp dịch vụ sự nghiệp công, bao gồm: Dịch vụ sự nghiệp công cơ bản thiết yếu thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước do cơ quan có thẩm quyền ban hành;

Dịch vụ sự nghiệp công mà Nhà nước phải hỗ trợ đảm bảo kinh phí hoạt động do chưa tính đủ chi phí cung cấp dịch vụ trong giá dịch vụ;

Dịch vụ sự nghiệp công tại địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn.

Thứ hai, giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp đối với đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ sự nghiệp công ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn Luật để đảm bảo tính khả thi khi triển khai thực hiện. Do thời gian có hạn, nếu cần thiết, chúng tôi sẽ có thêm văn bản để gửi báo cáo chi tiết đến đại biểu Quốc hội.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung, Đoàn ĐBQH Quảng Ninh: Bộ trưởng có giải pháp gì cho ngành Tài chính và tham mưu cho Chính phủ để bảo đảm cân bằng giữa cơ chế thông thoáng cho doanh nghiệp, cơ chế trong buổi họp sáng nay Bộ trưởng rất nhấn mạnh là mở hết các cơ chế từ đất đai, thuế, vốn, chỉ định thầu, không thẩm định, v.v.

Giải pháp để cân bằng giữa cơ chế thông thoáng đó với cơ chế kiểm soát kiểm lực, ngăn chặn nảy sinh, quan hệ doanh nghiệp sân sau được đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm rất lưu ý tại phiên họp chất vấn kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV.

Ngoài ra, xin Bộ trưởng cho biết việc triển khai kết nối của cơ quan thuế với cơ quan đăng ký kinh doanh trong quá trình triển khai định danh doanh nghiệp theo Nghị định 69 của Chính phủ có vướng mắc gì và cần giải pháp nào để khắc phục.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Đảng và Nhà nước luôn chủ trương tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp phát triển, đồng thời phải đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước. Thực tế, nếu quản lý nhà nước được thực hiện tốt sẽ là động lực thúc đẩy doanh nghiệp, doanh nhân phát triển. Ngược lại, sự phát triển của doanh nghiệp cũng sẽ đóng góp tích cực vào công tác quản lý của nhà nước.

Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị đã đưa ra những chủ trương, chính sách đột phá nhằm "cởi trói", thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát. Nghị quyết cũng nghiêm cấm các hành vi thao túng, trục lợi chính sách và yêu cầu xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, cởi mở, chân thành giữa chính quyền và doanh nghiệp. Trong đó, các cơ quan quản lý nhà nước phải chủ động, tận tụy giải quyết các vướng mắc cho doanh nghiệp.

Về phía Bộ Tài chính, Bộ luôn kiên định chủ trương tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp thành lập và hoạt động trên thị trường, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước thông qua: Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý nhà nước; Chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhằm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, đảm bảo minh bạch quy trình, thủ tục và giảm thiểu sự can thiệp của con người vào quá trình thực hiện nhiệm vụ, tránh trục lợi.

Đối với các lĩnh vực nhạy cảm, Bộ cũng đã chỉ đạo xây dựng cơ chế kiểm soát nội bộ để ngăn chặn việc lạm dụng quyền hạn của cán bộ, công chức trong quá trình thực hiện chính sách.

Từ năm 2010, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế đã kết nối liên thông để đảm bảo thống nhất, đồng bộ trong việc thành lập doanh nghiệp và quản lý thuế, tạo ra cơ chế một cửa điện tử cho doanh nghiệp. Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và hệ thống quản lý thuế đã được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và hệ thống định danh điện tử của Bộ Công an từ rất sớm.

Hiện, việc xác thực định danh điện tử trong hoạt động đăng ký kinh doanh và quản lý thuế đã được thực hiện thông suốt, hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho cả doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước. Trong quá trình triển khai, dù có thể phát sinh một vài trục trặc kỹ thuật nhưng đều được xử lý kịp thời và triệt để, không có những trở ngại lớn.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Đoàn ĐBQH Hải Dương: Theo báo cáo của Bộ Tài chính, dư địa tài khóa thu hẹp, trần nợ công tiệm cận, ODA khó tiếp cận, đề nghị Bộ trưởng làm rõ trong bối cảnh rủi ro bẫy nợ hiện hữu, Bộ Tài chính huy động nguồn vốn ngoài ngân sách, nhất là từ tư nhân và nước ngoài theo cơ chế nào, theo mô hình PPP thế hệ mới, đặt hàng công tư hay hỗ trợ chuyển giao rủi ro hay cơ chế nào khác để thực sự khả thi và đột phá, đáp ứng nhu cầu vốn rất lớn, cấp thiết cho chuyển đổi số, kinh tế xanh,... vừa tạo dư địa tăng trưởng mới, vừa an toàn nợ công và kỷ luật tài khóa?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Chính phủ cũng nhận thức rõ vai trò quan trọng của nguồn vốn nước ngoài và tư nhân để bù đắp nguồn lực còn hữu hạn của nguồn vốn đầu tư công, nhằm tạo lực đẩy cho tăng trưởng kinh tế chủ động, linh hoạt và hiệu quả.

Tôi xin báo cáo thêm một số định hướng chính:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài: Nhấn mạnh thu hút có chọn lọc các dự án công nghệ cao, có giá trị gia tăng lớn, gắn kết với kinh tế trong nước theo đúng Nghị quyết số 50 của Bộ Chính trị.

Thứ hai, đàm phán phương thức hợp tác mới, thực hiện các hình thức đầu tư rủi ro chia sẻ với các tổ chức tài chính phát triển như ADB, World Bank,... nhằm giảm sự phụ thuộc vào các thỏa thuận ODA có điều kiện ràng buộc cao, đồng thời kết hợp ODA với vốn tư nhân và vốn bảo lãnh, bảo hiểm tín dụng xuất khẩu.

Thứ ba, đổi mới phương thức lựa chọn dự án PPP, đa dạng hóa các hình thức hợp tác công tư, có cơ chế chia sẻ rủi ro về doanh thu, học phí, và rút gọn thủ tục đầu tư.

Thứ tư, phát triển các kênh huy động vốn mới, biến thành động lực tăng trưởng mới như trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Đồng thời, hình thành nguồn huy động vốn dài hạn từ khu vực tư nhân trong nước và quốc tế, phát triển các thị trường mới, sản phẩm tài chính mới, và tạo môi trường thuận lợi cho các quỹ đầu tư hạ tầng, quỹ tín thác, quỹ đầu tư mạo hiểm.

Thứ năm, áp dụng cơ chế ưu đãi mới như Quyết định số 29 của Thủ tướng Chính phủ về ưu đãi đầu tư đặc biệt, hay Nghị định 182 của Chính phủ về thành lập và sử dụng quỹ hỗ trợ đầu tư.

Thứ sáu, khuyến khích liên kết FDI với doanh nghiệp trong nước nhằm tạo công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất nội địa, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững thông qua nhiều chính sách hỗ trợ như ưu đãi về thuế, phát triển khoa học công nghệ chuyên sâu.

Ngoài ra, cần hình thành các cụm liên kết công nghiệp theo ngành trong các khu công nghiệp, khu kinh tế trọng điểm, và cho phép phát triển khu công nghiệp định hướng cụm liên kết ngành với quy mô lên tới 1000 hecta, có doanh nghiệp lớn đóng vai trò dẫn dắt, kéo theo mạng lưới vệ tinh.

Tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Tài chính, đại biểu Lê Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH Hậu Giang cho biết, theo báo cáo, hiện nay thị trường tài chính, tiền tệ, ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức. Thị trường bất động sản còn nhiều khó khăn, thị trường vàng bất ổn ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế vĩ mô, lạm phát thách thức tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm 2025.

Với vai trò quản lý nhà nước ngành kinh tế, Bộ trưởng có giải pháp gì tham mưu cho Chính phủ vượt qua khó khăn, thách thức nêu trên, tôi xin hết câu hỏi.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Các thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản và vàng có mối liên hệ chặt chẽ với nền kinh tế quốc dân và thị trường quốc tế, đóng vai trò như mạch máu lưu thông, tạo sự năng động và phản ánh sức khỏe của nền kinh tế.

Tuy nhiên, những thị trường này luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, là các ngành kinh doanh có điều kiện, nhạy cảm trước biến động của tình hình thế giới và trong nước.

Do đó, cần có những giải pháp căn cơ, lâu dài và đồng bộ để phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Việc kiểm soát chặt chẽ, theo dõi sát sao và kịp thời điều tiết khi cần thiết là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và cân đối các yếu tố lớn của nền kinh tế.

Các thị trường này chịu sự quản lý, theo dõi, giám sát của nhiều bộ, cơ quan và địa phương, đặc biệt là Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính. Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tham mưu của Chính phủ để ban hành Nghị quyết số 01, trong đó có nhiều nhóm nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển thị trường và chỉ đạo điều hành phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô.

Song song với đó, Bộ Tài chính cũng đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ triển khai nhiều giải pháp điều hành chính sách tài khóa, đảm bảo mối quan hệ chặt chẽ và hiệu quả với chính sách tiền tệ hàng tháng, hàng quý. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính nỗ lực xây dựng khung pháp lý minh bạch, lành mạnh, giúp các thị trường này vận hành ổn định hơn và phát huy hiệu quả trong tăng trưởng kinh tế, ổn định vĩ mô.

Để đạt được mục tiêu này, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành, cơ quan để triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm như hoàn thiện công cụ pháp lý và phát triển thị trường, hoàn thiện cơ chế, chính sách thuế và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là về pháp lý, để khơi thông nguồn lực từ các thị trường này, tập trung cho tăng trưởng và phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, nhằm nâng cao hiệu quả hấp thụ vốn của nền kinh tế và thúc đẩy tinh thần kinh doanh khởi nghiệp sáng tạo, giúp các thị trường đóng góp hiệu quả hơn vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông, Đoàn ĐBQH Bạc Liêu: Thị trường sản phẩm văn hóa, nghệ thuật của Việt Nam hiện vẫn còn nhỏ lẻ nếu so với các nước phát triển trên thế giới có thể nói là chưa có, trong khi nhu cầu của giới văn nghệ sĩ và công chúng rất lớn nên có thể nói là chưa phát triển xứng với tiềm năng.

Được biết, trong các chính sách phát triển trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam sắp tới dự kiến sẽ thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, trong đó có sàn giao dịch cho sản phẩm văn hóa nghệ thuật. Đây là một chính sách được giới văn nghệ sĩ hết sức phấn khởi.

Tuy nhiên, để chính sách này phát huy tối đa hiệu quả, Bộ trưởng có thể cho biết những giải pháp cụ thể nào sẽ được triển khai để đảm bảo các sàn giao dịch này không bị lợi dụng cho mục đích rửa tiền hay các ý đồ xấu, đồng thời thực sự hỗ trợ thúc đẩy thị trường sản phẩm văn hóa nghệ thuật Việt Nam phát triển chuyên nghiệp, minh bạch và bền vững, góp phần quan trọng vào việc nâng cao đời sống bằng nghề cho giới văn nghệ sĩ và thực hiện có hiệu quả chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa của Chính phủ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Hiện nay, thị trường này còn nhỏ lẻ, manh mún và thiếu các nền tảng giao dịch chuyên nghiệp, trong khi nhu cầu sáng tạo, sở hữu và sưu tập nghệ thuật trong giới nghệ sĩ và công chúng lại rất lớn. Đây chính là tiềm năng văn hóa không chỉ về giá trị mà còn về kinh tế, nếu được tổ chức và quản lý đúng cách.

Do đó, trong quá trình xây dựng nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Chính phủ đã đề xuất xem xét thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, trong đó có sàn về văn hóa nghệ thuật như: sàn giao dịch tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh, văn học số, và nghệ thuật trình diễn.

Trong thời gian tới sẽ có sàn giao dịch tác phẩm số hóa gắn với công nghệ Blockchain, đi kèm với cơ chế định giá, xác thực quyền sở hữu và thanh toán minh bạch. Hiện, trên thị trường thế giới còn có nhiều loại hình sàn khác, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu và tham mưu cho Chính phủ để thiết lập thêm các sàn giao dịch phù hợp tại trung tâm tài chính quốc tế.

Mặt khác, Chính phủ cũng nhận thức được những rủi ro khi thành lập các sàn giao dịch và nền tảng nêu trên, đặc biệt là nguy cơ bị lợi dụng để hợp thức hóa dòng tiền bất hợp pháp thông qua mua bán sản phẩm, cũng như rủi ro bị đầu cơ, thổi giá, tạo bong bóng bất động sản.

Về vấn đề giải pháp, Chính phủ xin tiếp thu và thống nhất với kiến nghị của đại biểu Quốc hội, theo đó sẽ tiếp tục nghiên cứu để xây dựng nghị định hướng dẫn nhằm: Tạo khung pháp lý chuyên biệt cho việc đăng ký và giao dịch tác phẩm, cùng cơ chế xác định giá thị trường hợp lý, tránh thổi giá, thao túng. Đồng thời, thiết lập chuẩn kiểm soát giao dịch giá trị cao để ngăn chặn các hành vi rửa tiền.

Ứng dụng công nghệ để tăng tính minh bạch và truy xuất, xác thực quyền sở hữu tác phẩm, truy vết toàn bộ quá trình chuyển nhượng, đấu giá, và giao dịch.

Thiết lập cơ chế giám sát liên ngành giữa tài chính, văn hóa và công an để đảm bảo các thị trường này hoạt động minh bạch.

Đại biểu Nguyễn Công Long, Đoàn ĐBQH Đồng Nai: Liên quan đến thu hút đầu tư FDI, cử tri cũng rất quan tâm đến quyền lợi của người lao động trong các doanh nghiệp FDI. Vì thực trạng hiện nay các doanh nghiệp này để tối đa hóa lợi nhuận thường không đào tạo và tận dụng triệt để lao động trong nước, đẩy gánh nặng đào tạo nguồn nhân lực cho Nhà nước cũng như cho địa phương.

Trong sử dụng lao động các doanh nghiệp này thường dùng tất cả các chiêu thức như hợp đồng thử việc, sau đó sa thải người lao động, đặc biệt là người lao động có tuổi, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi người lao động. Vậy trong chính sách thu hút FDI này chúng ta sẽ giải quyết vấn đề mâu thuẫn này như thế nào, vừa thu hút được đầu tư và vừa đảm bảo được an sinh xã hội?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Bên cạnh việc DN FDI có nhiều đóng góp cho tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu, ngân sách, tạo công ăn việc làm.... cũng không thể phủ nhận khu vực này còn nhiều DN có vấn đề trong tuyển dụng, sử dụng lao động.

Khu vực hiện đang thu hút khoảng 5,1 triệu lao động, chiếm gần 10% tổng lực lượng lao động và 20% lao động làm công ăn lương ở Việt Nam. Ngoài việc tạo việc làm trực tiếp, khu vực FDI cũng gián tiếp tạo việc làm cho nhiều triệu lao động khác.

Theo thống kê, có 57% doanh nghiệp FDI thực hiện các chương trình đào tạo cho người lao động và mức lương bình quân của lao động trong khu vực FDI cao hơn so với khu vực nhà nước hoặc ngoài nhà nước. Như vậy, vẫn còn 43% doanh nghiệp FDI chưa có các chương trình đào tạo cho người lao động. Đây là vấn đề cần quan tâm trong thời gian tới.

Để bảo vệ và cải thiện chất và lượng thị trường lao động trong khu vực FDI, Bộ Tài chính báo cáo một số giải pháp được đề xuất: Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp lý, đưa vấn đề đào tạo lao động vào là một điều kiện thu hút các doanh nghiệp FDI; Hình thành định hướng và chính sách trong lựa chọn, thu hút đối tác đầu tư, ưu tiên các đối tác đầu tư vào ngành, sản phẩm công nghệ cao, tạo giá trị lớn và bảo vệ người lao động, đặc biệt là lao động yếu thế; Xây dựng chính sách hỗ trợ lao động; Xác định rõ định hướng chiến lược và ưu tiên ngành nghề cần phát triển.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, Đoàn ĐBQH Quảng Trị: Bộ trưởng có đề cập ưu tiên tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nhân được tham gia quản trị quốc gia. Cơ sở thực tiễn nào và những nhiệm vụ cụ thể nào để đội ngũ doanh nhân được tham gia vào quản trị quốc gia một cách thực chất.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân đã và đang khẳng định vị thế của mình trên nhiều lĩnh vực, đóng góp đáng kể cho sự phát triển của đất nước. Không chỉ dẫn dắt sự phát triển của doanh nghiệp, doanh nhân còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các chiến lược kinh tế, thu hút đầu tư, và đảm bảo an sinh xã hội.

Thời gian vừa qua, nhiều doanh nhân xuất sắc đã được tín nhiệm giới thiệu tham gia các vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị, các cơ quan dân cử và ngay cả trong Chính phủ. Đối với những vấn đề lớn, Chính phủ, các bộ, ngành cũng đã tận dụng tối đa chất xám của các doanh nhân để tham gia vào các đề án, dự án lớn, cũng như các vấn đề mà Đảng, Nhà nước và nhân dân quan tâm.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng đánh giá rằng tỷ lệ doanh nhân hiện nay tham gia vào hệ thống chính trị, vào các cơ quan dân cử còn hạn chế. Do đó, tại Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã khẳng định chúng ta cần phải tôn vinh, biểu dương, khen thưởng các doanh nhân, doanh nghiệp, và huy động các doanh nhân xuất sắc, có tâm, có tầm tham gia vào quản trị đất nước.

Bộ Tài chính xin được báo cáo ba giải pháp chính. Thứ nhất, tạo cơ chế pháp lý thuận lợi. Hoàn thiện công cụ pháp lý, khuyến khích doanh nhân tham gia vào các vị trí tư vấn quản lý nhà nước hoặc ứng cử vào các cơ quan dân cử như Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.

Thứ hai, tạo điều kiện tối đa cho các hoạt động đối thoại và trao đổi thường xuyên. Thúc đẩy đối thoại giữa nhà nước với doanh nghiệp, huy động doanh nhân tham gia vào quá trình xây dựng, phản biện và thực thi chính sách. Giai đoạn vừa qua chúng ta đã thực hiện, nhưng thời gian tới cần làm rộng hơn và sâu hơn.

Thứ ba, nâng cao vai trò và trách nhiệm của doanh nhân. Bản thân các doanh nhân cần tuân thủ đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội, thượng tôn pháp luật. Đồng thời, chủ động nâng cao trình độ, uy tín, tham gia các tổ chức đại diện cho doanh nghiệp để đáp ứng điều kiện tham gia ứng cử, đề cử vào các vị trí trong hệ thống chính trị, cùng với Nhà nước kiến tạo và phát triển đất nước.

“Doanh nghiệp Nhà nước đang được tự chủ gần như doanh nghiệp tư nhân”

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Đoàn ĐBQH Quảng Nam nêu vấn đề mà cử tri quan tâm và đề nghị Bộ trưởng Tài chính làm rõ là việc giao chỉ tiêu tăng trưởng cho các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) trong năm 2025 phải đạt từ 8% trở lên để đóng góp vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Tôi muốn hỏi rõ hơn về vấn đề này. Theo báo cáo năm 2023, có 134 DNNN lỗ đến 115.270 tỷ đồng, xấp xỉ 5 tỷ đô la Mỹ. Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp đang chịu rất nhiều áp lực: những hạn chế nội tại của nền kinh tế Việt Nam, tình hình kinh tế khu vực và địa chính trị thế giới phức tạp, khó khăn, và đặc biệt là việc Mỹ áp dụng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Việt Nam lên đến 46%, ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam.

Vậy, xin Bộ trưởng làm rõ thêm: cơ sở nào, căn cứ nào và tính khả thi của việc giao chỉ tiêu tăng trưởng 8% cho các DNNN trong bối cảnh hiện tại? Tôi biết Bộ Tài chính mới quản lý lĩnh vực này trong năm nay. Đây là mong muốn của tôi.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Thứ nhất, hiện nay, Bộ Tài chính mới được giao quản lý 18 tập đoàn, tổng công ty, còn rất nhiều công ty có vốn nhà nước khác đang thuộc các địa phương hoặc các cơ quan khác. Từ góc độ của Bộ Tài chính, chúng tôi yêu cầu tất cả các doanh nghiệp phải tham gia vào mục tiêu tăng trưởng cao của đất nước, bởi Nhà nước đã tạo ra cơ chế rất thông thoáng, gần như cho phép doanh nghiệp tự chủ như doanh nghiệp tư nhân. Ngoài việc thực hiện chức năng được Nhà nước giao, doanh nghiệp cần rõ ràng về mục tiêu kinh doanh và không thể đạt tăng trưởng dưới 8%. Do đó, mục tiêu 8% được đặt ra để tất cả các doanh nghiệp phải có nhận thức, phải cố gắng, và đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Thứ hai, hầu hết các doanh nghiệp mà Bộ Tài chính hiện đang quản lý đều là những doanh nghiệp tương đối tốt. Qua rà soát, chúng tôi nhận thấy các doanh nghiệp này hoàn toàn có khả năng triển khai thành công kế hoạch kinh doanh với mức tăng trưởng 8%. Cùng với đó, bản thân các doanh nghiệp cũng phải cắt giảm chi phí và quan tâm nhiều hơn đến hoạt động kinh doanh để đạt được mục tiêu này.

Cơ chế đánh giá theo Luật 69 rất rõ ràng và minh bạch: hiệu quả của doanh nghiệp được xác định tổng thể, không phải theo từng dự án. Đây là một thuận lợi lớn. Khi đặt ra mục tiêu 8%, chúng ta cũng xác định đóng góp tổng thể của tất cả các tập đoàn, tổng công ty. Có thể có tập đoàn không đạt, nhưng cũng sẽ có những tập đoàn vượt chỉ tiêu, để bình quân chúng ta đạt tăng trưởng 7-8%, từ đó đóng góp chung vào nền kinh tế.

Trách nhiệm của cơ quan đại diện vốn chủ sở hữu – Bộ Tài chính – là rất quan trọng. Chúng ta vừa phải theo dõi, giám sát, vừa phải kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, tạo động lực khuyến khích họ cống hiến, đặc biệt là những người đại diện vốn mà chúng ta cử đi. Chúng ta có cơ chế đánh giá rất rõ ràng, khách quan: nếu không đạt mức độ nào sẽ bị nhắc nhở, bị trừ lương, hoặc bị xem xét trách nhiệm nghiêm khắc.

Do đó, tất cả các doanh nghiệp đều phải hoạt động rất công khai, minh bạch và có cơ chế sòng phẳng. Tôi tin rằng tất cả các tập đoàn, tổng công ty này sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng tối thiểu 8% trong năm 2025, đóng góp vào tăng trưởng chung của đất nước.

Đại biểu Bùi Xuân Thống, Đoàn ĐBQH Đồng Nai: Nhiều đại biểu kiến nghị tăng tỷ lệ điều tiết, phân chia ngân sách trung ương cho các địa phương nhất là sau việc sáp nhập địa giới hành chính nhằm tạo điều kiện các địa phương có thêm có thêm nguồn lực phát triển kinh tế xã hội. Quan điểm của Bộ trưởng và giải pháp về những kiến nghị trên trong thời gian tới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Về vấn đề tỷ lệ phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đối với tiền sử dụng đất, như tôi đã báo cáo Quốc hội, khi trình bày Luật Ngân sách, Bộ Tài chính đã chủ động tham vấn và lấy ý kiến các địa phương về nội dung dự thảo luật nói chung, đặc biệt là các khoản thu phân chia, trong đó có cả tiền thu sử dụng đất. Theo dự thảo luật, tiền thu sử dụng đất và tiền thuê đất sẽ được phân chia 20% cho ngân sách trung ương (đối với địa phương nhận bổ sung cân đối) và 80% cho ngân sách địa phương. Quy định này được xây dựng trên hai cơ sở.

Thứ nhất, Kết luận 93 của Bộ Chính trị, phấn đấu tăng tỷ trọng thu ngân sách trung ương đến năm 2030 đạt từ 58% đến 60% tổng thu ngân sách.

Thứ hai, Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương, về việc có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương và địa phương. Căn cứ vào tình hình thực tiễn, trên cơ sở phân tích, rà soát lại các khoản thu và đánh giá giai đoạn thực hiện trước đây, chúng tôi nhận thấy để đảm bảo nguồn lực cần thiết thì việc phân chia liên quan đến nguồn thu từ đất là hết sức cần thiết.

Nếu không có sự phân chia này, ngân sách trung ương sẽ không đảm bảo được tỷ lệ như Bộ Chính trị và Trung ương yêu cầu. Vì vậy, chúng tôi rất mong các địa phương sẽ ủng hộ sau khi dự thảo luật được Quốc hội thông qua.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu và đưa ra các giải pháp phù hợp, đặc biệt là đối với các địa phương nhận bổ sung cân đối. Mục tiêu là đảm bảo nguồn ngân sách nhà nước không bị giảm mà còn có mức tăng trưởng hợp lý.

Thực tế cho thấy, ngân sách trung ương trong thời gian qua chủ yếu tập trung đầu tư vào các công trình, dự án trọng điểm, đặc biệt là các dự án liên kết vùng nhằm phục vụ nhu cầu tăng trưởng kinh tế của các địa phương, chứ không vì mục đích nào khác. Ngoài ra, nguồn ngân sách này còn được sử dụng để ứng phó với những biến động bất thường như thiên tai, dịch bệnh, hoặc các nhu cầu cấp thiết khác.

Đại biểu Phan Thị Minh Huệ, Đoàn ĐBQH Sóc Trăng: Từ năm 2020 đến nay, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, và tiền thuê đất cho người dân, doanh nghiệp với tổng quy mô khoảng 900.000 tỷ đồng. Các chính sách này đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao từ người dân, doanh nghiệp, khẳng định sự đồng hành kịp thời của Chính phủ nhằm hỗ trợ họ vượt qua khó khăn, nhanh chóng phục hồi sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, bối cảnh năm 2025 và thời gian tới được dự báo còn rất phức tạp, với nhiều khó khăn, thách thức lớn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất kinh doanh, xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế.

Xin Bộ trưởng cho biết, các giải pháp và chính sách thuế, phí nào đang và sẽ tiếp tục được triển khai để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong năm 2025 và thời gian tới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã nỗ lực tham mưu kịp thời nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn của đại dịch COVID-19 và hậu COVID-19. Những chính sách này đã góp phần tích cực vào tăng trưởng kinh tế và là một trong những yếu tố giúp kinh tế Việt Nam vượt qua những thách thức vừa qua. Khi các chính sách thuế, phí này được áp dụng, doanh nghiệp và hộ kinh doanh sẽ bớt khó khăn, hoạt động mạnh mẽ hơn, từ đó đóng góp trở lại vào ngân sách nhà nước.

Tại kỳ họp này, Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội giảm 2% thuế giá trị gia tăng cho sáu tháng cuối năm 2025 và cả năm 2026. Đồng thời, chúng ta sẽ tiếp tục thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến năm 2030. Chúng tôi ước tính tổng số tiền hỗ trợ thuế, phí dự kiến năm 2025 sẽ đạt khoảng 204.000 tỷ đồng. Trong 5 tháng đầu năm, chúng ta đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân khoảng 88.000 tỷ đồng. Tôi tin rằng các chính sách này sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và thúc đẩy thị trường trong nước.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025, Bộ Tài chính đang hết sức khẩn trương nghiên cứu và tham mưu trình ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Thứ hai là trình Chính phủ để điều chỉnh nghị định về giảm tiền thuê đất năm 2025. Đây là những chính sách tiếp theo nhằm hỗ trợ doanh nghiệp.

Đồng thời, chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân để kịp thời tham mưu và đề xuất các chính sách hỗ trợ kịp thời trong trường hợp có những biến động bất thường hoặc khó khăn.

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, Đoàn ĐBQH Hưng Yên: Để đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng 10% từ năm 2026, Việt Nam cần nguồn lực đầu tư rất lớn cũng như phải tăng mạnh hiệu quả đầu tư. Theo kịch bản tăng trưởng dự kiến, vốn đầu tư toàn xã hội hàng năm giai đoạn 2026-2030 phải tăng trưởng rất cao, xấp xỉ 20%, trong khi tốc độ tăng trưởng của chỉ số này trong năm 2024 chỉ đạt 7,5%.

Đồng thời, hiệu quả đầu tư cũng cần được cải thiện một cách mạnh mẽ. Vì vậy, đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để tăng cường huy động và nâng cao hiệu quả của đầu tư, làm nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bứt phá trong thời kỳ tới?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Theo dự báo và kịch bản tăng trưởng giai đoạn 2026-2030, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, địa phương xây dựng. Nhu cầu đầu tư phát triển trong giai đoạn tới của chúng ta là rất lớn, chiếm khoảng 40% GDP và đòi hỏi mức tăng trưởng đầu tư hàng năm khoảng 17-20%. Đây là mức tăng rất cao so với con số hiện tại chỉ khoảng 33% GDP. So với thông lệ quốc tế, để đạt tốc độ tăng trưởng trên 10%, tổng đầu tư toàn xã hội phải xấp xỉ 40% GDP.

Điều quan trọng hơn là chúng ta cần đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư, được đánh giá bằng chỉ số ICOR. Hiện nay, ICOR của Việt Nam đang ở mức 6-7 và chúng ta phải phấn đấu giảm xuống 4-5 trong giai đoạn 2026-2030.

Tôi xin báo cáo một số giải pháp chủ yếu để đạt được các mục tiêu này:

Thứ nhất, chúng ta phải phấn đấu dành tối đa nguồn ngân sách cho đầu tư phát triển, mục tiêu là đạt 60% ngân sách hàng năm cho đầu tư phát triển.

Thứ hai, cần có các giải pháp đột phá và đa dạng để kích hoạt, thu hút tối đa các nguồn vốn từ doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI, vốn ODA và từ nhân dân. Nguyên tắc là vốn ngân sách chỉ đóng vai trò vốn mồi để kích hoạt các nguồn vốn khác. Theo quan điểm cá nhân tôi, bất cứ công trình hay dự án nào mà doanh nghiệp có thể tham gia, chúng ta nên ưu tiên doanh nghiệp tham gia, còn nguồn vốn nhà nước sẽ mang tính chất hỗ trợ, ngoại trừ các công trình an ninh quốc phòng.

Chúng tôi tính toán theo con số giả định quy mô nền kinh tế năm 2025 là 500 tỷ đô la, tức khoảng 5,2 triệu tỷ đồng. Với ngân sách nhà nước giả định là 2 triệu tỷ đồng, chúng ta có thể dành khoảng 1,4 triệu tỷ đồng cho chi đầu tư phát triển. Như vậy, chúng ta còn thiếu 3,8 triệu tỷ đồng cần phải thu hút từ doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là vốn ngân sách nhà nước phải đóng vai trò vốn mồi để từ 1,4 triệu tỷ đồng này, chúng ta thu hút thêm 3,8 triệu tỷ đồng nữa, phục vụ cho tăng trưởng kinh tế.

Giải pháp thứ ba là phát triển mạnh mẽ các kênh huy động vốn từ thị trường vốn như cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ đầu tư, quỹ tài chính. Một trong những giải pháp quan trọng là chúng ta phải nâng cấp được thị trường chứng khoán trong năm 2025 này.

Thứ tư là tích cực tháo gỡ các khó khăn để đưa các dự án tồn đọng trên cả nước vào vận hành. Hiện các dự án tồn đọng có tổng mức đầu tư rất lớn, lên đến hơn 5 triệu tỷ đồng.

Thứ năm là huy động nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng, đặc biệt là từ hệ thống các ngân hàng thương mại.

Về vấn đề hiệu quả đầu tư, chúng tôi nhận thấy có một số nhóm vấn đề chính. Thứ nhất là nhóm giải pháp về cải cách thể chế và quản lý đầu tư công, nhằm giảm thất thoát, tránh lãng phí trong quản lý vốn, và đảm bảo các quy định pháp luật không chồng chéo, giúp tiết kiệm nguồn lực. Thứ hai là tái cơ cấu nền kinh tế và tối ưu hóa nguồn lực, ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp công nghệ, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Điều này sẽ giúp tăng năng suất lao động và tránh đầu tư dàn trải. Nhà nước chỉ tập trung vào các công trình hạ tầng thiết yếu.

Thứ ba, cần nâng cao năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo, tăng cường nghiên cứu phát triển và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Cuối cùng, cần cải cách hành chính và môi trường đầu tư kinh doanh. Điều này bao gồm việc cắt giảm thủ tục hành chính, chống tham nhũng, lãng phí và cải thiện chỉ số PCI (Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh).

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, Đoàn ĐBQH Bến Tre: Vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài là nguồn lực quan trọng, góp phần bổ sung vốn đầu tư công, đặc biệt cho các dự án hạ tầng giáo dục và y tế. Tuy nhiên, thời gian qua, một số dự án ODA liên tục chậm tiến độ, với tỷ lệ giải ngân 5 tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 6,28%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ giải ngân chung của cả nước.

Đề nghị Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này và giải pháp để khắc phục trong thời gian tới? Trong đó, tôi kiến nghị Bộ trưởng quan tâm đến giải pháp rút ngắn thời gian và đơn giản hóa quy trình, thủ tục giữa nhà tài trợ nước ngoài và Chính phủ Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Về tình trạng giải ngân vốn ODA chậm trễ trong thời gian qua, đúng là có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Đầu tiên, các dự án ODA thường phải thực hiện đồng thời hai thủ tục: theo pháp luật trong nước và theo quy trình của nhà tài trợ, khiến quy định về trình tự, thủ tục còn dài và phức tạp.

Thứ hai, việc chuẩn bị và triển khai các dự án còn nhiều bất cập. Một số dự án chậm giải phóng mặt bằng, thiết kế cơ sở chưa hoàn thiện dù đã được bố trí vốn, dẫn đến phải điều chỉnh hoặc gia hạn hiệp định vay, và chưa đủ điều kiện giải ngân đúng kế hoạch.

Thứ ba, năng lực quản lý dự án ODA tại một số nơi còn hạn chế, từ khâu lập kế hoạch đầu tư vốn. Các cơ quan, đơn vị chưa theo sát, nhiều dự án thiếu kế hoạch vay vốn và vốn đối ứng, dẫn đến không giải ngân được nguồn vốn ODA.

Về giải pháp, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án ODA.

Về mặt thể chế, Bộ Tài chính hiện đang tham mưu trình Quốc hội sửa đổi quy định của Luật Đầu tư công. Đồng thời, chúng tôi cũng đang tích cực triển khai quy trình để trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 114 và Nghị định 20 về quản lý, sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ. Mục tiêu là nhằm tháo gỡ tối đa các vướng mắc về quy trình, thủ tục. Dự kiến, chúng tôi sẽ trình Chính phủ ban hành các nội dung này ngay trong tháng 5. Chúng tôi cũng đã chủ động làm việc với các nhà tài trợ để đơn giản hóa quy trình giải ngân và rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ của các địa phương.

Thứ hai, các địa phương, bộ, ngành được giao dự án cần chuẩn bị kỹ lưỡng và làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư dự án, từ khâu lập dự án, khảo sát, thiết kế, đấu thầu, ký kết hợp đồng cho đến giải phóng mặt bằng và thi công.

Thứ ba, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của cá nhân người đứng đầu các ngành, các địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo dự án. Đồng thời, tăng cường năng lực cho Ban quản lý dự án và đảm bảo đội ngũ cán bộ chuyên môn có kinh nghiệm quản lý dự án, tương tác hiệu quả với các nhà tài trợ. Mục tiêu là đảm bảo các dự án ODA có thời gian thu xếp vốn tối đa không quá 15 tháng.

Đây là mức bình quân chung của một số quốc gia đang có tiến độ giải ngân vốn ODA tốt nhất mà tôi đã tham khảo từ Ngân hàng Thế giới (World Bank). Chúng ta đang phấn đấu tối đa không quá 15 tháng để hoàn tất thủ tục đối với một dự án ODA. Bộ Tài chính đang hết sức nỗ lực để đạt được mục tiêu này.

Đại biểu Trần Chí Cường, Đoàn ĐBQH TP. Đà Nẵng: Thực hiện chủ trương của cấp có thẩm quyền, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam. Mục tiêu là kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu, thúc đẩy thương mại quốc tế, thu hút đầu tư tài chính nước ngoài, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế xã hội.

Đề nghị Bộ trưởng cho biết khó khăn, thách thức trong quá trình xây dựng các cơ chế, chính sách này để triển khai thực hiện có hiệu quả nghị quyết của Quốc hội? Vấn đề đặt ra trong thời gian tới là gì?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Việc xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn và phức tạp, bao trùm nhiều lĩnh vực. Hiện tại, Việt Nam chưa có kinh nghiệm, và khung pháp luật hiện hành còn nhiều khoảng trống so với yêu cầu của một trung tâm tài chính đạt chuẩn quốc tế.

Những khó khăn và thách thức cụ thể bao gồm: Thứ nhất, một trung tâm tài chính quốc tế đòi hỏi một môi trường pháp lý và thể chế hết sức linh hoạt, vượt trội và tiếp cận với chuẩn mực quốc tế. Tuy nhiên, điều này hiện đang vướng mắc với các luật hiện hành, đòi hỏi phải có một cơ chế cho phép thí điểm có kiểm soát đi kèm với cơ chế đánh giá chặt chẽ.

Thứ hai, một số chính sách như tự do hóa dòng vốn, giao dịch ngoại hối, hay phát triển các sản phẩm tài chính mới như fintech, tài sản số, giao dịch phái sinh... vẫn còn nhiều ý kiến lo ngại về khả năng kiểm soát rủi ro.

Thứ ba, chúng ta chưa có kinh nghiệm trong việc phối hợp quản lý và điều phối hiệu quả giữa các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, tư pháp, thuế, hải quan, và công an. Về vấn đề triển khai thực hiện trong thời gian tới, điều đầu tiên là cần ban hành kịp thời các nghị định hướng dẫn.

Để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, chúng ta cần: Thứ nhất, lựa chọn địa điểm và thiết kế mô hình tổ chức quản lý hiệu quả. Thứ hai, xây dựng cơ chế Sandbox để thử nghiệm có kiểm soát các sản phẩm tài chính mới, mô hình ngân hàng số, tài sản mã hóa và tài chính xanh, nhưng vẫn phải đảm bảo nguyên tắc an toàn hệ thống. Thứ ba, đối thoại chính sách với các tổ chức tài chính lớn, chuyên gia quốc tế và các trung tâm tài chính đi trước để tiếp tục hoàn thiện. Cuối cùng, thực hiện chiến lược truyền thông quốc gia, xúc tiến đầu tư, quảng bá Trung tâm Tài chính Việt Nam là điểm đến tin cậy, minh bạch và bền vững. Do thời gian hạn hẹp và nội dung câu hỏi rất dài, tôi xin phép chỉ trả lời ngắn gọn những điểm chính này.

Bộ trưởng Tài chính lần đầu tiên chia sẻ ề việc “hai Bộ về một nhà”

Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH TP. HCM: Trước khi sáp nhập, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư thường có quan điểm và mục tiêu khác biệt do chức năng nhiệm vụ khác nhau. Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn ưu tiên tăng trưởng cao, triển khai nhiều dự án với tổng mức đầu tư lớn.

Ngược lại, Bộ Tài chính lại ưu tiên kiểm soát nợ công, đảm bảo cân đối vốn và kiểm soát chi một cách thận trọng. Trong khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng tới các chính sách ưu đãi thuế, thu hút đầu tư và giảm thuế kích cầu, thì Bộ Tài chính lại tập trung chống thất thu thuế, tăng thu ngân sách và giảm chi ngân sách.

Vậy, với tư cách là Bộ trưởng sau sáp nhập, xin Bộ trưởng cho biết, Bộ trưởng có giải pháp gì để đất nước chúng ta vừa đạt được tăng trưởng cao nhưng vẫn duy trì ổn định kinh tế vĩ mô?

Trả lời ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng việc Đảng, Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Bộ Tài chính đều xuất phát từ nhu cầu thực tiễn.

Từ nhu cầu này đã hình thành chức năng, nhiệm vụ, và quyền hạn riêng của từng cơ quan nhà nước, bao gồm cả hai Bộ. Do có những ưu tiên khác nhau, việc tìm tòi các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện mục tiêu tăng trưởng và phát triển là tất yếu.

Cần có sự trao đổi, thảo luận để tìm ra cách làm hiệu quả nhất, nhanh nhất và chính xác nhất nhằm giải quyết bài toán phát triển quốc gia. Tất cả đều nhằm thực hiện thành công các định hướng, quan điểm, mục tiêu phát triển mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra, giúp đất nước phát triển nhanh và bền vững, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

Việc hợp nhất hai bộ vừa qua là một chủ trương rất đúng đắn và lớn của Đảng và Nhà nước, đã được Quốc hội quyết nghị nhằm đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và giảm tầng lớp trung gian. Nếu trước đây, việc cân bằng giữa đầu tư và an toàn tài khóa là một quá trình phối hợp giữa hai cơ quan, nay chúng tôi giải quyết bài toán đó trong một thể thống nhất.

Sự thống nhất này mang lại sức mạnh tổng hợp và hiệu quả rõ rệt. Thứ nhất, Bộ Tài chính có một tầm nhìn đồng bộ, toàn diện hơn. Việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế xã hội, quản lý ngân sách và tham mưu phân bổ nguồn lực đầu tư được thực hiện thống nhất, đồng bộ, giúp các quyết sách được đưa ra nhanh gọn, chính xác và không có độ trễ.

Thứ hai, Bộ Tài chính có điều kiện để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực quốc gia. Vấn đề không chỉ là chi bao nhiêu, mà quan trọng hơn là chi vào đâu để đem lại hiệu quả lớn nhất và hướng dòng vốn đầu tư công một cách tập trung, có trọng tâm, trọng điểm.

Thứ ba, sự hợp nhất giúp Bộ Tài chính chủ động hơn trong việc huy động các nguồn lực cho phát triển. Khi chiến lược đầu tư và kế hoạch tài chính là một, chúng ta có thể xây dựng các kế hoạch vay và trả nợ công một cách chủ động, linh hoạt. Điều này vừa đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án, vừa đảm bảo an toàn nợ công trong dài hạn.

Có thể thấy, sự hợp nhất này nhằm tạo ra một tư duy điều hành mới, hiệu quả hơn: tăng trưởng nhanh nhưng bền vững, đầu tư phải có hiệu quả, và kỷ luật tài khóa chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng.

Cố tình nhận tiền mặt, không xuất hóa đơn điện tử là vi phạm pháp luật

Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, chất vấn: Vừa qua một số hộ kinh doanh phản ánh thu thuế thông qua hóa đơn điện tử nên lúng túng. Đáng lo ngại, một số hộ tư thương lách luật là chỉ thu tiền mặt, không xuất hóa đơn với lý do khách hàng không cần.

Vậy, cơ quan thuế giải quyết tình huống này thế nào, không xuất hóa đơn thì có phải trốn thuế?

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, triển khai hóa đơn điện tử với hộ kinh doanh đã có nhiều vướng mắc. Tuy nhiên Cục Thuế đã cố gắng phối hợp chính quyền địa phương hướng dẫn, giải thích để hộ kinh doanh thực hiện.

“Cục Thuế đã báo cáo là chưa phạt ai về việc không tuân thủ quy định xuất hóa đơn và triển khai hỗ trợ tối đa. Sau này, khi triển khai hộ kinh doanh nếu cố tình vi phạm mới tiến hành xử phạt” – Bộ trưởng Thắng cho biết.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, việc nhận tiền mặt, không xuất hóa đơn điện tử không phải là phổ biến chỉ phát hiện một số trường hợp. Đây là hành vi vi phạm pháp luật về thuế, nên cơ quan chức năng sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan để tuyên truyền, làm sao chấm dứt hành vi này.

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông nêu thực tế, kinh tế tư nhân tuy đông nhưng chưa mạnh, với nguyên nhân chính được cho là do thể chế pháp luật còn nhiều bất cập, chồng chéo, tạo thành điểm nghẽn. Điều này đã cản trở sự phát triển thuận lợi của khu vực này.

Tại kỳ họp thứ IX, Quốc hội đã ban hành các Nghị quyết 197, 198 và tiến hành ban hành mới, sửa đổi một số luật có liên quan. Như vậy, về mặt thể chế, các vấn đề cơ bản đã được giải quyết. Theo tôi, vấn đề còn lại là việc tổ chức triển khai thực hiện để chính sách đi vào cuộc sống.

Ông Mai đặt vấn đề là để thực thi triển khai các chính sách của Nhà nước, những luật nào cần được sửa đổi và số lượng cụ thể là bao nhiêu?

Bộ trưởng có giải pháp nào để thể chế pháp luật thực sự trở thành “đột phá của đột phá” trong phát triển kinh tế xã hội nói chung và kinh tế tư nhân nói riêng?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 và Quốc hội ban hành Nghị quyết 198 được xem là những bước ngoặt trong tư duy phát triển…. Để thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Bộ Chính trị và Quốc hội, Bộ Tài chính đã nghiên cứu và ngay trong Nghị quyết 198 trình Quốc hội, đã đề xuất ba nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Thứ nhất, đối với những vấn đề đã chín, đã rõ ràng và có tác động lớn đến sự phát triển của doanh nghiệp, doanh nhân mà chưa thuộc phạm vi sửa đổi của các luật tại kỳ họp thứ 9 này, đã được thể chế hóa ngay trong Nghị quyết 198. Đồng thời, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 139 về kế hoạch triển khai Nghị quyết 198.

Thứ hai, đối với các vấn đề thuộc phạm vi điều chỉnh của một số luật trong chương trình xây dựng pháp luật tại kỳ họp thứ 9, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chủ trì soạn thảo khẩn trương rà soát, nghiên cứu, thể chế hóa ngay tại các dự thảo luật.

Thực tế, vừa qua tại các đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu đã thảo luận rất nhiều dự án luật. Riêng Bộ Tài chính đã trình 12 dự án luật, tập trung rất nhiều vào việc triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, gắn với Nghị quyết 193 của Quốc hội, và sau đó là Nghị quyết 68 gắn với Nghị quyết 198 của Quốc hội.

Thứ ba, đối với các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 68 của Trung ương mang tính định hướng, chưa cấp bách và cần thời gian nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, Chính phủ đã giao cho các cơ quan nghiên cứu xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Các nhóm vấn đề này cũng đã được Chính phủ khẩn trương giao cho các bộ, ngành triển khai theo kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 68, Nghị quyết 197 và 198 đã ban hành.

Kế hoạch này được thực hiện theo sáu quan điểm rõ ràng mà Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền.

Riêng Bộ Tài chính, tại kỳ họp tới, chúng tôi dự kiến sẽ trình Quốc hội sửa đổi toàn diện các luật còn lại liên quan đến doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước, các loại hình doanh nghiệp khác và doanh nghiệp tư nhân.

Đại biểu Phạm Hùng Thắng - Đoàn ĐBQH Hà Nam: Một trong những ưu điểm nổi bật của nguồn vốn FDI so với các nguồn vốn khác là đi kèm với việc chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu phát triển và đổi mới sáng tạo.

Đề nghị Bộ trưởng cho biết về tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến việc cải thiện khoa học công nghệ tại Việt Nam và những giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động chuyển giao công nghệ thông qua các dự án FDI trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng Thắng, chủ trương thu hút FDI, hiện nay luôn gắn liền với yêu cầu chuyển giao công nghệ thực chất và nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo trong nước.

Cụ thể, Quyết định 29 của Thủ tướng Chính phủ đã ban hành mức ưu đãi đặc biệt cho các dự án công nghệ cao hoặc có cam kết chuyển giao công nghệ quan trọng.

Thứ hai, để triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Bộ Tài chính hiện đang xây dựng thể chế để hình thành một số khu công nghiệp chuyên biệt phát triển trí tuệ nhân tạo và khu công nghiệp thông minh. Mục tiêu là nhằm nâng cao hàm lượng công nghệ trong khu vực có vốn FDI, tạo sức lan tỏa cho kinh tế trong nước.

Thứ ba, Chính phủ đã phê duyệt chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam và chương trình phát triển nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030, với mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực cho toàn chuỗi giá trị của ngành này. Việt Nam cũng đã liên kết với các đối tác công nghệ hàng đầu thế giới như Siemens, Intel, Arizona State University... để thành lập trung tâm nghiên cứu, ươm tạo, thiết kế vi mạch tại Việt Nam.

Thứ tư, chúng ta đang hỗ trợ doanh nghiệp trong nước mua lại hoặc sáp nhập các công ty nước ngoài sở hữu công nghệ nguồn. Các trường đại học, viện nghiên cứu và chuyên gia cũng được kết nối với các doanh nghiệp FDI để học hỏi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số.

Bộ trưởng Tài chính “tranh luận nóng” về đề xuất lùi thời hạn bỏ thuế khoán

Tiếp tục chất vấn tại Hội trường, Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH Hà Nội: Nghị quyết 68-NQ/TW đề ra giải pháp bỏ thuế khoán, Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội đã quyết định bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh cá thể từ ngày 1/1/2026. Chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại, thậm chí có đại biểu Quốc hội đã đề nghị xem xét lùi thời hạn thực hiện.

Điều này cho thấy các hộ kinh doanh không ngại nộp thuế, nhưng họ rất e ngại về cách tính thuế và các thủ tục liên nộp thuế.

Chính phủ đã có kế hoạch và giải pháp như thế nào để chuẩn bị cho việc thực thi cách thu thuế mới với hộ kinh doanh sau khi bãi bỏ thuế khoán, nhằm giúp các hộ cảm thấy thuận lợi hơn, chuyên nghiệp hơn và hứng khởi hơn trong việc nộp thuế?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, đối với ý kiến của đại biểu Hoàng Văn Cường về việc bãi bỏ thuế khoán. Quốc hội đã nhiều lần chỉ đạo, và gần đây Chính phủ cũng đã trình nội dung này.

Hệ thống thuế của chúng ta hiện nay được các tổ chức quốc tế đánh giá là đã tiếp cận với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, một vấn đề lớn đang là rào cản chính là tính minh bạch trong một số loại thuế mà chúng ta đang thu, dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch trong quản lý thuế.

Vừa qua, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội đã yêu cầu chúng ta bãi bỏ hình thức thuế khoán chậm nhất vào năm 2026. Mặc dù cơ chế thuế khoán từng phù hợp trong một giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, thiếu minh bạch và dễ dẫn đến thất thoát.

Đơn cử, chính sách thuế khoán hiện nay đang gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh và không tạo động lực để các hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Do đó, việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là một chủ trương đúng đắn và căn cơ của Đảng và Nhà nước. Đây là bước đi cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Chúng tôi nhận thức rằng chính sách này sẽ tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh. Vì vậy, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý và công nghệ nhằm hỗ trợ triển khai, đảm bảo quá trình thực hiện thuận lợi, đồng thời giảm gánh nặng về thủ tục và chi phí cho các hộ kinh doanh.

Trong đó, Bộ Tài chính sẽ rà soát và hoàn thiện chính sách thuế bằng cách đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế và Luật Thu nhập cá nhân. Mục tiêu là hướng đến một mô hình quản lý thuế mới với việc kê khai đơn giản, minh bạch và dễ thực hiện hơn, đồng thời đơn giản hóa sổ sách, hóa đơn, chứng từ để giảm áp lực cho hộ kinh doanh khi chuyển đổi.

Thứ hai, Bộ Tài chính sẽ tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế. Cụ thể, sẽ áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để đảm bảo thu đúng, thu đủ, đồng thời giảm thời gian và chi phí cho các hộ kinh doanh.

Bộ Tài chính cũng sẽ cung cấp miễn phí hệ thống khai nộp thuế điện tử, phần mềm hóa đơn điện tử và phần mềm kế toán, đặc biệt hỗ trợ các hộ kinh doanh còn gặp khó khăn trong giai đoạn đầu. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đẩy mạnh chuyển đổi số nội bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công và năng lực quản lý thuế, cũng như tăng cường kết nối dữ liệu.

Cuối cùng, Bộ Tài chính sẽ đẩy mạnh truyền thông, đào tạo và tư vấn. Điều này bao gồm tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích và cách thực hiện hóa đơn điện tử, kê khai thuế.

Bộ Tài chính cũng sẽ tổ chức đào tạo, tư vấn pháp lý, kế toán và thuế cho các hộ kinh doanh. Thời gian qua, các cơ quan thông tin đại chúng, đặc biệt là đài truyền hình, đã phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Tài chính và cơ quan thuế để tuyên truyền và hướng dẫn các hộ kinh doanh về vấn đề này.

Đại biểu Khang Thị Mào (Đoàn ĐBQH Yên Bái) đặt vấn đề về tăng trưởng 8% năm 2025 như mục tiêu Chính phủ đã báo cáo Quốc hội tại Nghị quyết 192/2025/QH15, nhằm tạo nền tảng vững chắc để hướng tới tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, chúng ta cần thực hiện những đột phá mạnh mẽ và toàn diện để đạt thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội năm 2025. Xin Bộ trưởng cho biết những giải pháp cụ thể đối với doanh nghiệp nhà nước để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, tiến tới tăng trưởng hai con số như mục tiêu Chính phủ đã đề ra?

Trả lời ý kiến của Đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, giải pháp đối với DNNN để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cho năm 2025 và tiến tới tăng trưởng kinh tế hai con số trong các năm tiếp theo.

Đối với mục tiêu năm 2025, với vai trò là cơ quan đại diện chủ sở hữu của 18 tập đoàn, tổng công ty và một số doanh nghiệp khác (Bộ Tài chính mới đây được giao trọng trách này), Bộ Tài chính đã xây dựng các chỉ tiêu tăng trưởng cụ thể. Bước đầu tiên là yêu cầu tất cả các tập đoàn, tổng công ty điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, đặt mục tiêu tăng trưởng tối thiểu 8% trở lên.

Thứ hai, Bộ Tài chính đang tập trung vào việc cải cách và sửa đổi mạnh mẽ các thể chế liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm Luật số 69, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu và các Luật Thuế. Mục tiêu là khơi thông nguồn lực và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp.

Cuối cùng, như đã phát biểu trước đó, các doanh nghiệp phải chủ động đổi mới tư duy quản trị, điều hành với tinh thần trách nhiệm và sự chủ động cao nhất.

Bởi Nhà nước đã hoàn toàn cởi trói các quy định, tạo mọi điều kiện thuận lợi. Giờ đây, Nhà nước chỉ quản lý phần vốn góp trong doanh nghiệp, không can thiệp vào hoạt động điều hành. Các doanh nghiệp được tự chủ hoàn toàn về lương, thưởng, thu nhập, và được trao quyền tự chủ tăng vốn cùng nhiều nội dung khác.

Vì vậy, doanh nghiệp cần đổi mới tư duy và chủ động tận dụng tối đa các nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn, để triển khai các chiến lược và kế hoạch kinh doanh nhằm đạt hiệu quả cao nhất về lợi nhuận, doanh thu và quy mô mạng lưới. Đồng thời, cần tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các dự án, các lĩnh vực cốt lõi có thế mạnh và không dàn trải. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các tập đoàn đang thực hiện cả nhiệm vụ chính trị như thuế, điện lực, hay dầu khí.

Cuối cùng, thông qua người đại diện vốn nhà nước, chúng ta sẽ theo dõi sát sao hoạt động của doanh nghiệp và hỗ trợ kịp thời để giúp họ vượt qua khó khăn, thách thức trong quá trình triển khai mục tiêu và kế hoạch đã đề ra.

Pháp luật còn thiếu cơ chế chuyển giao vốn và tài sản doanh nghiệp Nhà nước

Liên quan đến việc chuyển giao cơ quan chủ quản vốn của các tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước thời gian qua từ Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước sang Bộ Tài chính, cùng sắp tới là nhiều doanh nghiệp thuộc bộ, ngành, địa phương, Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH Vĩnh Phúc chất vấn, theo báo cáo, đến tháng 3/2025, các cơ quan có thẩm quyền mới chỉ phê duyệt đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước đạt khoảng 18%.

Bộ cũng đã chỉ ra năm nguyên nhân gây chậm trễ, trong đó có nguyên nhân là quy trình xin ý kiến của các bộ, cơ quan liên quan mất nhiều thời gian. Bộ đã có đề xuất gì đối với Chính phủ về quy trình xin ý kiến nhằm rút ngắn thời gian, và giải pháp của Bộ trong thời gian tới nhằm đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện việc giải quyết các vướng mắc trong thực hiện sáp nhập, chuyển giao doanh nghiệp, chuyển giao vốn và tài sản giữa các doanh nghiệp để phục vụ cơ cấu lại doanh nghiệp còn thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng. Các quy định hiện hành của Luật số 69 và văn bản hướng dẫn chưa quy định đầy đủ các trường hợp cơ cấu lại đã phát sinh trong thời gian qua.

Để tháo gỡ vướng mắc này, Luật Quản lý đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã được Quốc hội bổ sung, sửa đổi theo hướng cho phép hợp nhất, sáp nhập giữa các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, cùng với các trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

Thứ hai, chúng ta sẽ thực hiện chuyển giao dự án đầu tư, vốn, tài sản giữa các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Đồng thời, chuyển giao vốn và tài sản của các doanh nghiệp này đang đầu tư tại các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn sang cơ quan đại diện chủ sở hữu, cùng với các trường hợp chuyển giao khác theo quy định của Chính phủ.

Thứ ba là việc chuyển giao quyền mua cổ phần, quyền ưu tiên mua cổ phần, và quyền mua cổ phần gốc sẽ được thực hiện giữa cơ quan đại diện chủ sở hữu và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Với những bổ sung và quy định rõ ràng này, chúng ta sẽ giải quyết dứt điểm các vướng mắc đã được đại biểu nêu, đặc biệt là trong quá trình lấy ý kiến các thành viên Chính phủ. Quy định rõ ràng sẽ cung cấp đầy đủ căn cứ để các thành viên Chính phủ đưa ra ý kiến, từ đó đảm bảo tiến độ trong việc giải quyết các vấn đề chuyển giao, sáp nhập giữa các doanh nghiệp. Điều này cũng giúp đảm bảo sự linh hoạt, chủ động trong quá trình thực hiện và bảo vệ quyền lợi của Nhà nước trong các trường hợp cần thiết, như kinh nghiệm chúng ta đã có với Tổng công ty Hàng không Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nói gì về mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công 100%

Tại Hội trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là năm cuối về đích của kế hoạch năm năm 2021 - 2025, năm tăng tốc bứt phá với mục tiêu tăng trưởng 8 % trở lên để tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng hai con số, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới phát triển.

Đồng thời, 2025 cũng là năm nước ta triển khai nhiều chủ trương lớn, chiến lược, nhất là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp, bộ tứ trụ cột về khoa học công nghệ, kinh tế tư nhân, hội nhập quốc tế, xây dựng và thi hành pháp luật.

Khối lượng nhiệm vụ cần triển khai là rất lớn, rất cấp bách, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, phức tạp, khó lường từ bên ngoài. 

Bộ Tài chính xin được trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo sát sao, thường xuyên của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự ủng hộ, phối hợp chặt chẽ của các cơ quan của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương.

Nhờ đó, trong bối cảnh khó khăn nêu trên, toàn ngành Tài chính đã chủ động, tích cực triển khai đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ được giao, nhất là trong điều hành chính sách tài khóa, hoàn thiện thể chế pháp luật và đã được đạt được nhiều kết quả rõ nét, đóng góp vào những thành tựu chung của đất nước. Nền kinh tế tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện với nhiều điểm sáng, nổi bật trong bức tranh chung của thế giới, khu vực.

Các hoạt động kinh tế xã hội ngày càng sôi động hơn, người dân, doanh nghiệp gia tăng niềm tin và triển vọng vào tăng trưởng của nền kinh tế. Chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đồng tình ủng hộ tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các chỉ tiêu, chỉ số quan trọng về tăng trưởng, lạm phát, xuất khẩu, đầu tư tiêu dùng doanh nghiệp nước ngày càng tích cực hơn, đến tốt hơn so với thống nhiều năm trước.

Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn phải tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là từ bên ngoài, tạo áp lực không nhỏ đến các động lực tăng trưởng truyền thống về đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu. Trong khi các động lực tăng trưởng mới mặc dù đang được triển khai rất quyết liệt nhưng vẫn đang ở trong giai đoạn đầu, cần thời gian để phát huy hiệu quả hơn nữa cho tăng trưởng. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt, hiệu quả, đồng bộ hơn nữa các nhiệm vụ, giải pháp được giao, phát huy tinh thần chủ động, trách nhiệm, đổi mới sáng tạo trong công tác tham mưu, quản lý, điều hành trong thời gian tới.

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15, Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ trả lời chất vấn năm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính bao gồm giải pháp về công tác tài chính cho phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng, làm mới động lực tăng trưởng truyền thống, xác lập, thúc đẩy động lực tăng trưởng mới.

Thứ hai là giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.

Thứ ba là giải pháp hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Thứ tư là giải pháp đẩy mạnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và thứ năm là cơ chế, chính sách thúc đẩy thu hút đầu tư phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế.

Đây là những vấn đề được cử tri cả nước quan tâm trong thời gian vừa qua, góp phần quan trọng để thực hiện mục tiêu tăng trưởng phát triển kinh tế xã hội năm 2025 và giai đoạn tới của cả nước và đã được Quốc hội lựa chọn chất vấn tại kỳ họp này.

Bộ trưởng nói gì về ý kiến “Dân vẫn kêu trời” vì có tiền mà không sử dụng được?

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hòa Bình) chất vấn trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức ở trong nước số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tiếp tục tăng, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều khó khăn đã tạo thêm áp lực đối với mục tiêu đến năm 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế và theo tinh thần của Nghị quyết 68.

Xin Bộ trưởng cho biết với vai trò là Tư lệnh ngành, Bộ trưởng có giải pháp gì để thực hiện hóa mục tiêu phát triển doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng trong giai đoạn tới đây.

Đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn TP.HCM) cho biết, thế giới đang có những biến động khó lường, đặc biệt là những tác động của chính sách thuế quan mới cũng như những bất ổn rất lớn về địa chính trị.

Các tổ chức quốc tế đều dự báo là hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu từ 0,5 - 1 %. Việt Nam chúng ta đặt mục tiêu tăng trưởng là 8 % trở lên. Đây là một thách thức rất lớn, đòi hỏi quyết tâm rất cao và tư duy phải mới.

Một trong các giải pháp mà Bộ Tài chính đưa ra là tập trung khơi thông và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư công, phấn đấu giải ngân đạt 100 %. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua dù nỗ lực rất lớn từ Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành cho đến các địa phương nhưng tỷ lệ giải ngân đầu tư công vẫn rất thấp dân “vẫn kêu trời” vì có tiền mà không sử dụng được. Tôi muốn Bộ trưởng cho biết các giải pháp khả thi hơn để góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng là 8% năm nay.

Đại biểu Nguyễn Văn Dành (Bình Dương) trong thời gian qua Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều quy định để quản lý, khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn lực này. Tuy nhiên, hiện nay một số cụm, khu công nghiệp đã thành lập nhưng chưa đi vào hoạt động hoặc đi vào hoạt động mà rất khó khăn trong việc thu hút các nhà đầu tư thứ cấp.

Một số địa phương có điều kiện phát triển và thu hút tốt các nhà đầu tư thì còn hạn chế về nguồn lực đất đai. Vì vậy, xin hỏi Bộ trưởng có các giải pháp cụ thể nào để sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai này đối với hạ tầng khu công nghiệp, nhất là hạ tầng khu công nghiệp thế hệ mới.

Trả lời chất vấn của Đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: Giải pháp để đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 đã được đặt ra tại Nghị quyết 68 vừa qua của Bộ Chính trị và Quốc hội cũng đã ban hành nghị quyết để triển khai thực hiện.

Đây là một mục tiêu có ý nghĩa rất quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội, thể hiện khát vọng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế. Đây cũng là thách thức rất lớn trong bối cảnh xuất khẩu suy giảm, môi trường kinh doanh trong nước cũng còn gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là từ bên ngoài.

Năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp còn yếu, đòi hỏi một sự quyết tâm cao, nỗ lực rất lớn và hành động quyết liệt. Vừa qua, chúng ta thấy 5 tháng đầu năm số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường rất lớn, Bộ Tài chính có ba cái nhóm giải pháp cần quan tâm.

Thứ nhất, đó là cái vấn đề kiến tạo môi trường kinh doanh một cách thuận lợi, minh bạch và hiệu quả, tập trung tháo gỡ cái rào cản để gia nhập và hoạt động trên thị trường và chúng ta phải cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ và cải cách điều kiện về kinh doanh.

Thứ hai là phải rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong đầu tư, trong đất đai để trong xây dựng, trong quy hoạch để chúng ta tạo cái hành lang thông thoáng, ổn định, để cho các doanh nghiệp có điều kiện, động lực để mà tham gia và cùng với xu thế hiện nay thì chúng ta cũng phải đẩy mạnh cái chuyển đổi số trong quản lý để tạo điều kiện thuận lợi nhất cùng với cái việc cải cách thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Vấn đề thứ hai lớn đó là chúng ta phải thúc đẩy mạnh mẽ cái quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Chúng ta biết hiện nay chúng ta có hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động.

Đây là lực lượng có cái tiềm năng lợi nhuận để mà chúng ta hiện thực hóa cái mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp và Bộ chúng tôi cũng đang rà soát, hoàn thiện đến phương pháp để thu hẹp cái chênh lệch giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, về tài chính, kế toán, triển khai chính sách bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026, thúc đẩy cái minh bạch hóa và chuyên nghiệp, hỗ trợ thiết thực, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.

Về ý kiến của đại biểu Trần Kim Yến, năm 2025 mục tiêu giải ngân được 100% vốn đầu tư công, trong Báo cáo của Chính phủ lên Quốc hội đã nêu, 5 tháng vừa qua chúng ta cũng hết sức nỗ lực, cố gắng lãnh đạo, chỉ đạo, đặc biệt là Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành rất nhiều Công điện, tổ chức họp và kết quả không phải là thấp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính đưa giải pháp thời gian tới, theo đó Thủ tướng giao trách nhiệm cụ thể cho từng bộ, cơ quan, địa phương để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Xác định kết quả giải ngân là căn cứ quan trọng khi đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 đối với các tập thể, cá nhân.

Đồng thời, tiếp tục phát huy tổ chức công tác Ban chỉ đạo để rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là các cái dự án trọng điểm.

Không phát triển khu công nghiệp bằng mọi giá tràn lan

Về câu hỏi liên quan đến đại biểu Dành, theo ông Thắng phải quán triệt cái nguyên tắc là không phát triển khu công nghiệp bằng mọi giá tràn lan.

Quy định hiện hành, yêu cầu các tỉnh, thành là chỉ được mở khu công nghiệp mới khi mà tỷ lệ lấp đầy khu nghiệp, khu công nghiệp hiện hữu đạt trung bình là ít nhất là 60% và quy định này thì nhằm đảm bảo phân bổ cái khu công nghiệp, cân đối giữa các vùng, tránh lãng phí về đất đai, về hạ tầng, bỏ hoang tại một số nơi.

Đồng thời thì khuyến khích các địa phương có lợi thế sẵn có để chuyển sang mô hình khu công nghiệp mới, khu công nghiệp thế hệ mới và thân thiện với môi trường. 

Chúng ta phải thể chế hóa một cách linh hoạt đối với các cái vùng mà có những cái khó khăn, các cái tỉnh mà có tổng diện tích mà khu công nghiệp dưới 1000 héc hecta hoặc là các cái khu công nghiệp nằm ở những địa bàn ưu đãi, các khu công nghiệp trong khu kinh tế rồi khu công nghiệp mô hình mới đó là sinh thái, đó là công nghệ cao.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Đoàn ĐBQH Cần Thơ), hiện nay Đảng và Nhà nước đang có nhiều chủ trương tạo điều kiện thúc đẩy và phát triển kinh tế tư nhân, đặc biệt là khuyến khích các thành phần kinh tế mạnh mẽ tham gia vào các dự án lớn của đất nước.

Xin hỏi Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ có những giải pháp cụ thể nào để tham mưu Chính phủ khuyến khích kinh tế tư nhân tham gia vào các dự án phát triển hạ tầng và dịch vụ công trong thời gian tới?

Đại biểu Âu Thị Mai, Đoàn ĐBQH Tuyên Quang: Chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta là phát triển bao trùm, công bằng, bền vững, trong đó doanh nghiệp được xác định là trụ cột để phát triển kinh tế. Xin Bộ trưởng cho biết Chính phủ có dự kiến chính sách gì để hỗ trợ và thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số?

Đại biểu Dương Tấn Quân, Đoàn ĐBQH Bà Rịa - Vũng Tàu: Kính thưa Bộ trưởng, Nghị quyết số 12 của Trung ương đã chỉ rõ những hạn chế của doanh nghiệp nhà nước với vai trò là lực lượng nòng cốt, dẫn dắt và tạo động lực phát triển đối với nền kinh tế. Cụ thể, cơ chế quản trị doanh nghiệp nhà nước chậm được đổi mới, kém hiệu quả, chưa phù hợp với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, đồng thời tính công khai, minh bạch còn hạn chế.

Xin Bộ trưởng cho biết những giải pháp về việc đổi mới công tác quản trị doanh nghiệp nhà nước sao cho phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế trong thời gian tới?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng: Trả lời ý kiến của đại biểu Đào Chí Nghĩa về các giải pháp thúc đẩy và thu hút doanh nghiệp tư nhân tham gia xây dựng, phát triển hạ tầng và cung cấp dịch vụ công. Bộ Tài chính đã tham mưu Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội sửa đổi các quy định của Luật Đầu tư theo mô hình đối tác công tư (PPP).

Trong một luật sửa 7 luật vừa qua, Bộ Tài chính đã tham mưu để trình, trong đó có những điểm đáng lưu ý:

Thứ nhất, rút ngắn tối đa thời gian lập, thẩm định dự án PPP, đồng thời giảm bớt các thủ tục về chủ trương đầu tư đối với một số nhóm dự án.

Thứ hai, trao quyền chủ động cho cơ quan có thẩm quyền. Các cơ quan này sẽ có quyền quyết định việc thành lập hoặc không thành lập Hội đồng thẩm định, góp phần giảm đáng kể thời gian trong quy trình triển khai các dự án PPP.

Thứ ba, mở rộng các trường hợp chỉ định thầu và lựa chọn đặc biệt: Điều này nhằm đáp ứng linh hoạt các yêu cầu đặc thù và mới phát sinh, đặc biệt quan trọng khi triển khai các dự án trọng điểm và cấp bách.

Vừa qua, có nhiều dự án đã được Quốc hội phê duyệt nhưng vẫn phải quay lại với thủ tục đấu thầu, gây ra sự chậm trễ đáng kể, đôi khi kéo dài hàng năm, ngay cả khi nhà đầu tư đã được xác định. Để khắc phục tình trạng này, các quy định mới sẽ cho phép chỉ định thầu trong những trường hợp như vậy.

Đồng thời, chúng tôi sẽ giản lược các yêu cầu và tiêu chí đánh giá đối với nhà đầu tư, nhằm tạo điều kiện cho họ tham gia đa dạng hơn vào các lĩnh vực và hình thức hợp tác đầu tư công. Mục tiêu là để các doanh nghiệp có nhiều lựa chọn, phát huy hiệu quả các mô hình như đầu tư tư sử dụng công, đầu tư công quản lý tư, hay lãnh đạo công quản trị tư, từ đó đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án.

Bên cạnh đó, chúng ta đang ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước để chuẩn bị đầu tư và giải phóng mặt bằng, đồng thời chia sẻ rủi ro và cân đối nguồn lực khi tham gia vào các dự án PPP trọng điểm. Minh chứng rõ nét là các dự án như cao tốc Bắc Nam hay sân bay Long Thành, nơi cách làm của chúng ta đã có nhiều đổi mới đáng kể. Khác với trước đây khi doanh nghiệp phải tự bỏ 100% vốn cho dự án PPP, hiện nay Nhà nước đã tham gia, thậm chí tới 50-60% vốn trong nhiều dự án, qua đó nâng cao đáng kể khả năng tham gia của các doanh nghiệp vào lĩnh vực PPP.

Riêng trong lĩnh vực khoa học công nghệ, Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng nghị định về PPP trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Dự kiến, nghị định này sẽ được trình Chính phủ ban hành trong tháng 6 này. Đây sẽ là một khung pháp lý mới cho PPP trong lĩnh vực khoa học công nghệ, với nhiều điểm mới và điều kiện cởi mở, nhằm thu hút mạnh mẽ các doanh nghiệp tham gia.

Cuối cùng, chúng ta đang tích cực tháo gỡ những khó khăn cho các dự án PPP theo hợp đồng giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Đây là một vấn đề mà dư luận và doanh nghiệp đặc biệt quan tâm, và việc giải quyết sẽ củng cố niềm tin cho doanh nghiệp.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Quốc hội đã nhiều lần chỉ đạo, và gần đây Chính phủ đã trình dự thảo Luật PPP nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án PPP bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khách quan, dẫn đến doanh thu không đạt kỳ vọng và hoạt động kém hiệu quả.

Trả lời chất vấn của Đại biểu Âu Thị Mai, về chính sách ưu tiên cho nhóm doanh nghiệp yếu thế và vùng khó khăn, Đảng và Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, cũng như các doanh nghiệp do đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ, hoặc người khuyết tật làm chủ. 

Mục tiêu kép là vừa phát triển kinh tế, vừa giải quyết các vấn đề về xã hội và môi trường. Bộ cũng đã chủ động lồng ghép nhiều chính sách ưu đãi cho các đối tượng doanh nghiệp này. 

Cụ thể, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp có chính sách miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp ở khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, địa bàn khó khăn và các nhóm yếu thế. Luật Đầu tư cũng có chính sách ưu đãi cho dự án triển khai ở các địa bàn khó khăn và đặc biệt khó khăn. 

Bên cạnh đó, Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật Hợp tác xã, Luật Đấu thầu cũng có những chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp và hợp tác xã ở miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, do phụ nữ làm chủ, sử dụng người lao động khuyết tật, hoặc người đồng bào dân tộc thiểu số. Mới đây, Bộ Tài chính đã tham mưu để đưa các nội dung này vào Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước.

Chính sách của chúng ta là ưu tiên nhóm doanh nghiệp này trong việc tiếp cận và sử dụng các sản phẩm tài chính, đặc biệt là việc dành riêng các gói thầu dưới 20 tỷ đồng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó ưu tiên doanh nghiệp ở vùng khó khăn và nhóm yếu thế.

Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung vào ba giải pháp chính. Thứ nhất là tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp tại địa bàn khó khăn và nhóm yếu thế.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp tại địa bàn khó khăn và nhóm yếu thế, chúng ta sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, đào tạo, tư vấn và phát triển thị trường. Song song đó, việc phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, tổ chức đoàn thể và hiệp hội doanh nghiệp là vô cùng cần thiết để đảm bảo các chính sách hỗ trợ được đưa đến tận cơ sở, đúng đối tượng, đúng nhu cầu và đúng thời điểm.

Về câu hỏi của đại biểu Dương Tấn Quân (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) liên quan đến giải pháp đổi mới công tác quản trị doanh nghiệp nhà nước (DNNN): Theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế, phải nhìn nhận rằng trong nhiều năm qua, DNNN đã có những thay đổi và tiến bộ đáng kể, năng lực quản trị điều hành cũng đã được cải thiện, từng bước tiếp cận với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, thẳng thắn mà nói, chúng ta vẫn chưa áp dụng triệt để nguyên tắc quản trị doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế. Điều này xuất phát từ nhiều lý do như quy định pháp luật, nhận thức và tư duy của lãnh đạo, cũng như sự chuyển đổi từ tư duy truyền thống sang tư duy kinh doanh hiệu quả. Hoạt động quản trị chưa thực sự hiệu quả đã phần nào ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động chung của doanh nghiệp trong thời gian qua.

Do đó, vừa qua, Bộ Tài chính đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật số 69. Việc sửa đổi này có thể nói đã tháo gỡ toàn bộ những vướng mắc và khó khăn mà các doanh nghiệp nhà nước đang gặp phải do các quy định hiện hành. Khi luật được hoàn thiện, doanh nghiệp nhà nước sẽ có đầy đủ điều kiện để tự chủ và áp dụng các chuẩn mực quản trị doanh nghiệp quốc tế.

Về phía doanh nghiệp nhà nước, điều đầu tiên và quan trọng nhất là phải có sự thống nhất về nhận thức rằng: quản trị doanh nghiệp là tập hợp các cơ chế, thể chế điều chỉnh mối quan hệ giữa doanh nghiệp với các bên có lợi ích liên quan, bao gồm chủ sở hữu, cổ đông, nhà đầu tư, người lao động, khách hàng, nhà cung cấp và cộng đồng xã hội.

Thứ hai, cần nâng cao trách nhiệm, tính chuyên nghiệp, năng động và hiệu quả của những người đại diện vốn chủ sở hữu tại doanh nghiệp. Đồng thời, phải tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm cũng như hiệu quả hoạt động của Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên và Chủ tịch công ty của doanh nghiệp nhà nước. Việc minh bạch, công khai thông tin là yếu tố then chốt.

Ngoài ra, cần mở rộng hợp tác quốc tế để tận dụng những tiến bộ về khoa học công nghệ, các vấn đề đổi mới trong quản trị và chuyển đổi số vào hoạt động quản trị điều hành của doanh nghiệp. Đi kèm với đó là đổi mới công tác tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ để đảm bảo đội ngũ cán bộ có đủ trình độ vận dụng và triển khai hiệu quả.

×