Hành cung Vũ Lâm các vua nhà Trần đặt ở vùng Tràng An của Ninh Bình trong chống giặc Nguyên Mông lần thứ 2

Ngày 27/2, UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Viện Trần Nhân Tông (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Hội thảo “Hành cung Vũ Lâm thời Trần - Vai trò lịch sử và định hướng bảo tồn, phát huy giá trị”.

Hội thảo được tổ chức nhân kỷ niệm 1057 năm Nhà nước Đại Cồ Việt (968-2025), 800 năm vương triều Trần thành lập (1226-2026).

Ông Trần Song Tùng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết: Ninh Bình được vua Đinh Tiên Hoàng chọn xây dựng kinh đô ở thế kỷ 10. Sau này, Ninh Bình tiếp tục khẳng định vai trò chiến lược trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển quốc gia Đại Việt.

Hội thảo “Hành cung Vũ Lâm thời Trần - Vai trò lịch sử và định hướng bảo tồn, phát huy giá trị”, do UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Viện Trần Nhân Tông (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức thu hút đông đảo các chuyên gia, giới lịch sử tham gia.

Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai (1285), các vua Trần đã chọn Tràng An để xây dựng căn cứ kháng chiến, củng cố lực lượng, rèn luyện binh khí, tích trữ lương thảo chuẩn bị cho các cuộc phản công chống quân Nguyên Mông. 

Chính từ Hành cung Vũ Lâm ở vùng Tràng An-Ninh Bình, những mưu lược quân sự của nhà Trần đã giúp quân dân Đại Việt làm nên những chiến thắng vang dội.

Hành cung Vũ Lâm không chỉ là minh chứng cho sự tài tình trong chiến lược quân sự của nhà Trần, mà còn thể hiện tầm nhìn sâu rộng của triều Trần trong việc gắn kết giữa chính trị, quân sự và văn hóa, tôn giáo.

Bức họa mô tả Trần Nhân Tông từ Hành cung Vũ Lâm xuất du.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã tập trung thảo luận, làm rõ quá trình hình thành, diện mạo và vai trò của Hành cung Vũ Lâm trong dòng chảy lịch sử. 

Đặc biệt là địa thế, dấu tích, vị trí hành cung Vũ Lâm qua tài liệu khảo cổ học và tài liệu địa chí, lịch sử.

Hành cung Vũ Lâm lúc đầu được xây dựng với mục đích làm nơi nghỉ dưỡng để Thượng hoàng Trần Thái Tông chuẩn bị cho sự nghiệp tu hành. 

Tuy nhiên, khi cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên cận kề thì Hành cung Vũ Lâm trở thành nơi đặt đại bản doanh kháng chiến.

“Thạch kinh” chùa Nhất Trụ tọa lạc tại thôn Nam, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình), cách đền thờ vua Đinh và vua Lê khoảng 150m về phía Bắc.

Khi cả triều đình tạm rút về Trường Yên thì Hành cung Vũ Lâm trở thành nơi thiết triều và bảo vệ an toàn cho hoàng tộc, triều đình...

Bên cạnh đó, vua Trần Thái Tông cũng cho xây dựng một số cơ sở tự viện, mà ngày nay còn được lưu truyền như chùa Sở, chùa Thông, chùa Khả Lương, chùa Khai Phúc, chùa A Nậu.

TS. Nguyễn Ngọc Quý - Viện Khảo cổ học khẳng định, Hành cung Vũ Lâm có đặc trưng riêng biệt, khác hẳn với hệ thống di tích thời Trần còn lại ở miền Bắc. 

Nơi đây không có những di tích có quy mô như Hành cung Thiên Trường hay Lỗ Giang mà chỉ có những công trình kiến trúc tre gỗ. Tuy nhiên, nơi đây lại có giá trị đặc trưng về địa chính trị - lịch sử - tôn giáo - văn hóa.