Ai là người từng "đe dọa" khiến Tào Tháo phải chấp nhận rút quân?

Tôn Quyền (182-252), tự là Trọng Mưu, người Phú Xuân, Ngô Quận (nay là Phú Dương, Chiết Giang).

Ông là con trai thứ hai của "mãnh hổ Giang Đông" Tôn Kiên, em trai của Tiểu Bá Vương Tôn Sách. Tôn Kiên và Tào Tháo từng là đồng minh trong chiến dịch thảo phạt Đổng Trác, ấn hưng nhà Hán.

Tôn Quyền là người sáng lập nhà Đông Ngô, một trong ba thế lực nổi lên thời Tam Quốc, bên cạnh Tào Ngụy của Tào Tháo và Thục Hán của Lưu Bị.

Sau khi đại bại trước liên minh Lưu Bị-Tôn Quyền trong trận Xích Bích năm 208, Tào Tháo lui binh, cố thủ phương Bắc, tập trung tái thiết lực lượng.

Thời điểm này là “cơ hội vàng” để Tôn Quyền xây dựng lực lượng, phô trương thanh thế. Chỉ 5 năm sau, ông đã trở thành thủ lĩnh Đông Ngô, sánh ngang với Tào Ngụy.

Đối thủ xứng tầm nhất của Tào Tháo

Cũng trong khoảng thời gian này, Tào Tháo thống lĩnh 40 vạn đại quân thân chinh xuống phía nam, đối đầu quân Đông Ngô ở Nhu Tu Khẩu. Khi đó, Tào Tháo nóng lòng muốn báo thù thất bại tại Xích Bích.

Để tăng cường phòng tuyến, Tôn Quyền đã dời đô từ Kinh Khẩu (nay là Trấn Giang, Giang Tô) về Mạt Lăng (Nam Kinh ngày nay), ra lệnh bằng mọi giá không cho quân Tào vượt sông Trường Giang.

Tôn Quyền đồng thời thống lĩnh 7 vạn quân nghênh chiến Tào Tháo. Quân số này chỉ bằng khoảng 1/6 lực lượng phe Tào.

Tuy nhiên, Tào Tháo không thể ngờ rằng quân Đông Ngô lại chiến đấu gan dạ đến như vậy, diệt hàng ngàn quân Ngụy ngay trong lần đụng độ đầu tiên. Tào Tháo chuyển sang chiến lược cố thủ, chờ thời cơ trong khi Tôn Quyền nhiều lần khiêu chiến bất thành.

Sử sách Trung Quốc chép lại, Tôn Quyền từng đích thân ngồi chiến thuyền tiến sâu vào nơi quân Ngụy hạ trại. Điều này khiến cho thuyền Đông Ngô không may hứng trọn mưa tên.

La Quán Trung mượn sự kiện này để viết thành kế “thuyền cỏ mượn tên” của Gia Cát Lượng. Ý đồ của tác giả là muốn nâng cao vị thế của Khổng Minh trong con mắt người đọc.

Trên thực tế, địa điểm xảy ra sự kiện trên cũng không phải ở Xích Bích mà là Nhu Tu Khẩu, sau đó 5 năm.

Có một lần khác, Tôn Quyền lại dẫn thuyền vào gần địa phận quân Tào rồi khiêu chiến, khua chiêng gõ trống ầm ĩ.

Tướng lĩnh Tào Ngụy muốn xuất quân ứng chiến, nhưng bị Tào Tháo ngăn lại, nói: "Đó là Tôn Quyền tới thăm dò quân ta đó thôi", và lệnh cho ba quân phòng bị, không phóng tên.

Tôn Quyền thấy Tào quân không dám phóng tên thì yên tâm tiến về phía trước, quan sát kỹ lương doanh trại Tào Tháo rồi mới rút về. Điều này cho thấy Tôn Quyền không hề lo sợ Tào Tháo.

Suốt một tháng như vậy, Tào Tháo thấy quân đội Đông Ngô hàng ngũ chỉnh tề, ra vào như chỗ không người, để lại câu nói bất hủ: "Sinh con phải được như Tôn Trọng Mưu. Đám con của Lưu Cảnh Thăng chỉ là đồ chó lợn".

Lưu Cảnh Thăng còn có tên là Lưu Biểu – thủ lĩnh quân phiệt giai đoạn đầu thời Tam quốc. Các con của Biểu là Lưu Tông và Lưu Kỳ bị Tào Tháo xem như bất tài vô dụng.

Các học giả Trung Quốc có những nhận xét hơi khác nhau, nhưng nhìn chung đều không đánh giá cao Lưu Biểu. Sử gia Trần Thọ, tác giả Tam quốc chí coi Lưu Biểu giống Viên Thiệu. “Lưu Biểu là người  có danh khí, có phong độ, có thành tựu, nhưng ngoài khoan dung trong nghi kỵ, có mưu nhưng không quyết, có tài mà không dùng, có hiền mà không lấy, phế đích lập thứ chỉ vì sủng ái, nên thất bại là đương nhiên”.

Tào Tháo là bậc tiền bối, lại hết lòng khen Tôn Quyền, rõ ràng cho thấy Trọng Mưu không phải là người thường. Các học giả Trung Quốc sau này đánh giá, đây là lần hiếm hoi Tào Tháo dành hết lời ca ngợi cho một thanh niên tuấn kiệt.

Cũng vì Tào Tháo nể phục tài năng của Tôn Quyền mà cuộc giao tranh tại Nhu Tu Khẩu sớm kết thúc, dù phe Tào lực lượng hùng hậu hơn nhiều lần.

Tôn Quyền cho Tào Tháo lối thoát

Sử sách Trung Quốc chép lại, sở dĩ Tôn Quyền có thể đẩy lùi quân Tào trong trận Nhu Tu Khẩu là nhờ một lá thư gửi cho Tào Tháo.

Trong thư, Tôn Quyền khuyên Tào Tháo hãy lui binh. Các học giả hiện đại cho đến nay không nắm rõ tình hình lúc bấy giờ. Nhưng rõ ràng sau khi đọc thư, Tào Tháo lại chấp nhận rút quân.

Với tính cách nóng nảy, đa nghi, Tào Tháo không dễ dàng chấp nhận lui binh “không kèn, không trống” như vậy.

Lịch sử Trung Quốc cuối thời Đông Hán, đầu giai đoạn Tam quốc rất ít khi ghi nhận hai phe phái chấp nhận rút quân vì lá thư cầu hòa. Thậm chí đây có thể được coi là kỳ tích mà Tôn Quyền đạt được trên phương diện ngoại giao.

Lá thư Tôn Quyền viết trong giai đoạn mưa xuân, khoảng tháng 2,3 (âm lịch) năm 213. Đây là thời điểm mà Tào Ngụy đã mất đà tiến quân sau những thất bại nhỏ lẻ. Trong khi đó, Tôn Quyền đã xây dựng trong thế trận phòng ngự.

Mùa mưa ở Giang Nam cũng là thời điểm không phù hợp để hai bên giao chiến. Đây là điều mà Tôn Quyền nắm rõ và có phần muốn “nhắc nhở” Tào Tháo.

Thư của Tôn Quyền có đoạn viết: "Mưa mùa xuân đã về, ngươi hãy nhanh chóng rút quân". Cuối thư, Tôn Quyền còn cảnh báo: “Người không chết, ta không yên lòng”.

Các học giả Trung Quốc đánh giá, lời nói của Tôn Quyền có phần ngông cuồng và coi thường Tào Tháo. Nhưng điều này lại mang hiệu quả bất ngờ.

Dường như Tào Tháo đã ngầm muốn rút quân từ trước, thấy Tôn Quyền gửi thư cầu hòa nên mừng rỡ, nói với các tướng: “Tôn Quyền rõ ràng không lừa ta”.

Vài tháng sau, quân Tào đã rút về tới Nghiệp Thành. Đây cũng là lần hiếm hoi Tôn Quyền đơn phương đối đầu Tào Tháo. Sau này, vì những mâu thuẫn với Lưu Bị mà Tôn Quyền xua quân đánh Thục Hán, tiêu diệt Quan Vũ.

Sự kiện Tôn Quyền gửi thư cầu hòa Tào Tháo được người đời sau nhìn nhận là một nước cờ vô cùng thông minh. Bởi Tào Tháo đang sa lầy trong cuộc chinh phạt Đông Ngô.

Điều mà Tôn Quyền cần làm là chủ động đưa ra đề nghị, giúp Tào Tháo có thể diện mà rút quân.

×