Trông thấy con chù ụ tự dưng bật cười thành tiếng

Cũng là họ cua cáy, mà con chù ụ ở vùng biển Ba Động của tỉnh Trà Vinh trông lạ mắt, vui mắt, thậm chí có người lần đầu tiên nhìn thấy con này đã tự dưng bật cười thành tiếng.

Rồi, có người là dân miền Tây chính gốc hẳn hoi, lần đầu trông thấy con chù ụ thì quả quyết "như đinh đóng cột" rằng, đó là con ba khía.

Nhầm mà gọi con chù ụ là con ba khía cũng là điều dễ hiểu. Bởi nhác trông qua, quả thật cái con đặc sản Trà Vinh này nó có nét giông giống với con ba khía Cà Mau.

Con chù ụ với thân hình cục mịch và vuông vuông, có nét giông giống ba khía và đặt vào mắt du khách với cặp càng to kềnh, màu đỏ hoe.

Trên mai con chù ụ ở Trà Vinh sần sùi, trông sù sụ, cảm giác "béo tốt, no đủ". Có lẽ, bản tính chất phác, thẳng thắn nên người dân miền biển Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh gọi thẳng chúng với cái tên “chù ụ”.

Cận cảnh một con chù ụ, con đặc sản có mặt buồn, hình dáng trông ngồ ngộ. Ảnh: vanhoamientay. Sáp nhập tỉnh Trà Vinh, Bến Tre, Vĩnh Long, tỉnh mới mang tên Vĩnh Long sẽ có biển và sở hữu các món ngon chế biến từ con chù ụ.

Cái tên chù ụ mang đậm tính địa phương như vậy mà lại có sức lan tỏa, khiến cho thiên hạ cứ phải tò mò xem cái con chù ụ đó là con gì mà tên gọi ấn tượng, khắc ghi ngay vào trong tâm trí.

"Chụp hình" con chù ụ, con đặc sản Trà Vinh thuộc họ cua ma

Con chù ụ có hình dáng khá đặc trưng, mai dẹt, hình gần tròn hoặc hơi bầu dục. Điểm nổi bật của con động vật họ cua này là đôi càng to khỏe, đặc biệt ở con đực, thường có kích thước lớn hơn nhiều so với thân.

Màu sắc của con chù ụ có thể thay đổi tùy theo môi trường sống và giai đoạn phát triển, thường là màu nâu, xám hoặc hơi vàng.

Kích thước của chù ụ trưởng thành có thể dao động, nhưng thường không quá lớn, chiều rộng mai có thể từ vài centimet đến khoảng mười centimet.

Chù ụ thường sinh sống ở vùng biển ven bờ, đặc biệt là các khu vực có đáy bùn cát, cửa sông, rừng ngập mặn. Ở thị xã Duyên Hải của tỉnh Trà Vinh, đặc biệt là vùng biển Ba Động có nhiều con chụ ụ sinh sống.

Chù ụ là loài động vật có khả năng đào hang để trú ẩn và kiếm ăn, thậm chí có người còn ví chù ụ là "một tay gan lì, kiên trì" trong việc đào hang.

Chù ụ là loài ăn tạp, thức ăn của chúng bao gồm các loại mùn bã hữu cơ, động vật không xương sống nhỏ và đôi khi cả tảo biển. Giống như phần lớn các loài cua, giống con ba kía, chù ụ hoạt động chủ yếu vào ban đêm.

Con chù chụ, thuộc họ cua ma, là con đặc sản Trà Vinh, có nhiều ở vùng biển Ba Động, TX Duyên Hải. Ảnh: biengoi.

Mùa sinh sản của chù ụ thường diễn ra vào mùa hè. Con cái mang trứng ở bụng cho đến khi trứng nở thành ấu trùng, sau đó ấu trùng trải qua nhiều giai đoạn phát triển trước khi trở thành chù ụ trưởng thành.

Con chù ụ là động vật thuộc ngành chân khớp, với đặc trưng bởi bộ xương ngoài bằng chitin, cơ thể phân đốt và các chi khớp.

Về lớp động vật thì con chù ụ thuộc lớp giáp xác bậc cao bao gồm các loài tôm, cua, ghẹ,... có số lượng đốt cơ thể xác định và các phần phụ chuyên hóa.

Chù ụ thuộc bộ động vật mười chân với đặc trưng bởi năm đôi chân bò

Về họ động vật, con chù ụ thuộc họ cua ma. Đây là họ chứa nhiều loài cua nhỏ, hoạt động nhanh nhẹn trên cạn hoặc vùng gian triều. Tuy nhiên, cần xác định loài chù ụ cụ thể ở Trà Vinh để có phân loại chi tiết hơn (chi và loài).

Vì sao lại gọi là con chù ụ?

Có nhiều giả thuyết về xuất xứ, nguồn gốc tên gọi con chù ụ. Như đã trình bày ở phía trên, có giả thuyết rằng: do bản tính chất phác, thẳng thắn nên người dân miền biển Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh gọi thẳng chúng với cái tên “chù ụ” do hình dạng nổi bật bên ngoài.

Ngoài ra, tên gọi "chù ụ" còn có lẽ xuất phát từ một số đặc điểm như: Một số người dân địa phương quan sát thấy loài cua ma này có thể phát ra những âm thanh nhỏ, lặp Thêm vào đó, có thể hình dáng hơi "cục mịch" hoặc cách di chuyển chậm chạp, lủi thủi của loài động vật dễ thương này mà gợi liên tưởng đến từ "chù ụ" trong tiếng Việt, mang ý nghĩa hơi tròn trịa, không nhanh nhẹn.

Có lẽ, bản tính chất phác, thẳng thắn nên người dân miền biển Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh gọi thẳng chúng với cái tên “chù ụ”.

Con chù ụ ở vùng biển Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh có thịt chắc, ngọt và mang hương vị đặc trưng của biển cả. Người dân địa phương đã sáng tạo ra nhiều món ăn hấp dẫn từ loài giáp xác này, có thể kể đến như chù ụ luộc nước dừa xiêm; chù ụ nướng; chù ụ rang me; chù ụ ấp bia; chù ụ muối mắm...

×