Tình nghĩa cách mạng sâu sắc của Thủ tướng Chu Ân Lai với Hồ Chủ tịch

Câu chuyện sau đây được ông Lý Gia Trung – cán bộ sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam thời đó chia sẻ:

"Mùa xuân năm 1969, sức khỏe của Chủ tịch Hồ Chí Minh càng ngày càng xấu. Thủ tướng Chu Ân Lai rất quan tâm đến việc đó, đã phái một đội điều trị sang Hà Nội thăm bệnh cho Hồ Chủ tịch. Đầu tháng 6, bệnh tình của Hồ Chủ tịch tương đối ổn định, liền nói với các đồng chí trong tổ điều trị Trung Quốc là mọi người đến Hà Nội đã dài ngày, thời tiết ở đây lại nóng, các bạn về nước nghỉ ngơi 3 tuần rồi lại sang sau. Cuối tháng 6, tổ điều trị quay lại Hà Nội, tôi làm phiên dịch, đi cùng Tham tán chính vụ của sứ quán là Trần Lượng đến sân bay đón đoàn.

Ngày 30/6, Phủ Chủ tịch Việt Nam gọi điện thoại sang sứ quán Trung Quốc nói rằng ngày 1/7 là kỷ niệm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc, Hồ Chủ tịch định 12 giờ trưa mời Đại sứ Vương Ấu Bình ăn cơm tại Phủ Chủ tịch. Trưa ngày hôm sau, tôi cùng Đại sứ Vương đúng giờ đến Phủ Chủ tịch.

Thư ký của Hồ Chủ tịch là Vũ Kỳ dẫn chúng tôi đến một căn nhà một tầng, cũng là nơi Hồ Chủ tịch thường ngày dùng cơm. Khi đó Hồ Chủ tịch vẫn chưa tới, thư ký Vũ Kỳ nói hôm nay Hồ Chủ tịch muốn mời Vương Đại sứ ăn vịt quay Bắc Kinh. Tôi một mặt phiên dịch cho Đại sứ nghe, nhưng cũng ngờ vực trong lòng vì ở Hà Nội thì lấy đâu ra vịt quay Bắc Kinh? Thậm chí tôi còn nghi ngờ là mình nghe nhầm.

Thư ký Vũ Kỳ có thể đã thấy được sự hoài nghi của tôi nên nhân lúc Hồ Chủ tịch còn chưa tới, đã giải thích với Đại sứ Vương rằng ông từ chỗ đội điều trị nghe được là Thủ tướng Chu Ân Lai đã gửi tặng vịt quay.

Thư ký Vũ Kỳ nói, trước khi tổ điều trị về nước, Hồ Chủ tịch đã đích thân mời trà và điểm tâm để tiễn đoàn. Các đồng chí trong tổ điều trị cảm tạ Hồ Chủ tịch đã quan tâm đến họ và hỏi Hồ Chủ tịch có cần họ mang thứ gì từ Bắc Kinh tới không. Hồ Chủ tịch thuận miệng cười nói: không cần thứ gì, chỉ cần một con vịt quay Bắc Kinh là được.

Sau khi tổ điều trị quay về Bắc Kinh, Thủ tướng Chu Ân Lai đã đích thân nghe báo cáo. Khi biết Hồ Chủ tịch muốn ăn vịt quay Bắc Kinh, Thủ tướng Chu rất chú ý, liền chỉ thị một con vịt quay không đủ, phải gửi 2 con và phải gửi kèm cả xì dầu, hành củ và bánh đa.

Việc này ở Bắc Kinh làm rất dễ nhưng trong thời tiết mùa hè nóng nực mang vịt quay tới Hà Nội và giữ cho nó tươi ngon không biến chất là một việc rất khó. Điều quan trọng nhất là cần giải quyết tốt vấn đề cấp đông. Do vậy Thủ tướng Chu đã mời Bộ trưởng Ngoại thương Lý Cường đến để nghiên cứu tìm biện pháp giải quyết. Tuy nhiên ông Lý Cường cũng không có kiến thức về bảo quản.

Cuối cùng họ tìm được vài vị chuyên gia về bảo quản thực phẩm và quyết định đem vịt quay và các thứ đi kèm đóng gói kỹ, đặt vào một thùng sắt tráng men màu trắng, bốn phía rắc một loại bột hóa học đặc biệt có thể khống chế độ ẩm trong một phạm vi nhất định. Sau khi vịt quay chuyển đến Hà Nội, Hồ Chủ tịch quyết định tặng một con cho tổ điều trị, còn một con thì dùng vào bữa tiệc mời Đại sứ Vương Ấu Bình.

Không bao lâu sau, Hồ Chủ tịch được một nhân viên phục vụ dìu tới phòng ăn. Trên người ông mặc một chiếc quần dài màu vàng nhạt và áo sơ mi cộc tay, dưới chân đi tất vải không mang giày. Thân thể trông có vẻ khá yếu nhưng tinh thần quắc thước và nói chuyện rất nhiều.

Vì Hồ Chủ tịch có thể nói tiếng Trung lưu loát nên ông và Đại sứ Vương cơ bản có thể đối thoại trực tiếp. Hồ Chủ tịch còn dí dỏm hỏi ở Đại sứ quán có đủ muỗi không, nếu không đủ thì Phủ Chủ tịch có thể hỗ trợ một phần làm mọi người cười ồ.

Hồ Chủ tịch đã nâng cốc chúc mừng 48 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đại sứ Vương cũng đúng dậy chúc Hồ Chủ tịch vạn thọ vô cương. Khi đó Hồ Chủ tịch nói con người ta không thể vạn thọ vô cương. Ông còn đưa tay làm cử chỉ và nói con người đến một ngày phải nằm xuống.

Ngày đó, trên bàn ăn, Hồ Chủ tịch cũng không ăn nhiều vịt quay nhưng câu chuyện vịt quay thể hiện tình nghĩa cách mạng sâu sắc của Thủ tướng Chu Ân Lai với Hồ Chủ tịch.

Năm 1999, thư ký Vũ Kỳ của Hồ Chủ tịch đã 78 tuổi, vẫn cùng tôi nhắc lại chuyện Thủ tướng Chu gửi vịt quay cho Hồ Chủ tịch với tâm trạng cực kỳ xúc động. Ông ấy nói với tôi, đến nay ông vẫn lưu giữ chiếc hộp sứ nhỏ đựng nước chấm vịt quay và coi nó là hiện vật cách mạng có ý nghĩa lịch sử.

×