Thí sinh “tiến thoái lưỡng nan”

Ngày 30/7 là hạn chót đăng ký tuyển sinh đại học năm 2023 đợt 1 và cũng là ngày cả hai trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa ra thông báo ngừng tuyển sinh ngành Sư phạm. Những thí sinh đã đặt nguyện vọng vào hai trường trên phải lập tức đăng ký lại nguyện vọng mới.

Cả hai ngôi trường có ngành đào tạo Sư phạm này ở Thanh Hóa vốn có điểm chuẩn rất cao, thậm chí điểm chuẩn năm 2022 lên đến 39.92/40. Năm nay, một trong hai ngôi trường còn dự kiến tuyển sinh đến 1000 chỉ tiêu với hàng ngàn bộ hồ sơ đang chờ được nộp. Việc cả hai trường “quay đầu” đột ngột do chưa được UBND tỉnh xét duyệt khiến không ít thí sinh rơi vào “tiến thoái lưỡng nan”.

Đặc biệt, vào ngày 1/8, sau khi cổng đăng ký đã đóng, nhà trường mới thông báo sẽ tuyển sinh ngành Sư phạm trở lại và bổ sung vào đợt xét tuyển hai trong tháng 9. Không ít thí sinh bức xúc vì các em đã lỡ đổi nguyện vọng.

Năm 2022, một trường đại học ở TP HCM cũng đột ngột dừng tuyển sinh chuyên ngành Luật, do không đáp ứng được tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Điều này đã khiến hàng trăm thí sinh bị hủy bỏ kết quả đỗ và phải chuyển hướng nhanh chóng ghi danh vào những trường đại học khác.

Không chỉ dừng tuyển sinh đột ngột, vài năm gần đây, một số trường đại học còn tuyển vượt chỉ tiêu gấp đôi, gấp ba lần, “kỷ lục” là…vượt gần 1.400% so với quy định. Như Trường Đại học Giao thông Vận tải TP HCM năm 2020, tổng chỉ tiêu của trường là 2.868 nhưng tổng số thí sinh trúng tuyển nhập học năm đó là 4.506. Do tuyển vượt chỉ tiêu nên năm 2021, nhà trường bị Bộ GD&ĐT xử phạt buộc phải cắt giảm chỉ tiêu xuống còn 1.610. Đến năm 2022, Trường được tăng chỉ tiêu trở lại là hơn 5.000 sinh viên. Tới năm 2023, Trường đã tăng gấp đôi chỉ tiêu là 10.000 sinh viên. Việc tuyển sinh như vậy đã đặt ra một câu hỏi lớn về chất lượng giáo dục: Liệu cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên của Trường có đáp ứng hiệu quả với số lượng lớn sinh viên cũ và mới như vậy không?

Nhiều hệ lụy

PGS.TS Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT, cho biết, Bộ không ban hành quy chế mới trong kỳ tuyển sinh đại học năm 2023. Về cơ bản, công tác tuyển sinh năm nay và các năm tiếp theo sẽ giữ ổn định như năm 2022.

Đặc biệt, phần lớn các trường đại học cũng đã công bố quy chế tuyển sinh từ vài tháng đến nửa năm trước khi kỳ thi THPT quốc gia 2023 diễn ra, vì thế các thí sinh sớm đã lựa chọn trường, ngành nghề ưng ý và nắm được những thay đổi.

Năm 2020, số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển đại học trên hệ thống là 642.270, năm 2021 số lượng là 794.739, năm 2023 là 616.522 thí sinh. Mỗi năm có khoảng từ 600.000 - hơn 700.000 thí sinh đăng ký xét tuyển vào đại học. Với một số lượng đăng ký lớn như vậy, chỉ cần một đến hai trường đột ngột thay đổi vào phút chót, có thể ảnh hưởng rất lớn đến thí sinh cũng như tương lai của các em.

Như theo khảo sát của một trung tâm dự báo nhân lực, năm 2019, tỷ lệ học sinh chọn sai ngành học chiếm khoảng 60%. Chỉ có 5% học sinh có hiểu biết về ngành chọn học; 20% có hiểu biết tương đối đầy đủ và 75% thiếu hiểu biết về nghề bản thân chọn học. Một khảo sát khác cũng cho kết quả, có đến 65,4% sinh viên năm thứ nhất tại một số trường đại học chưa hiểu hết về mục đích, ý nghĩa của ngành học mình lựa chọn; 50,8% không biết học xong ra làm việc gì và nơi nào tuyển dụng.

Vấn đề lựa chọn ngành, nghề với thí sinh vốn đã khó khăn, nay lại bị hủy bỏ đăng ký xét tuyển sẽ ảnh hưởng đến tinh thần của thí sinh, thậm chí cả nghề nghiệp sau này khi các em buộc phải nhanh chóng chọn lại những chuyên ngành không thích. Việc đột ngột dừng tuyển sinh, hay tăng chỉ tiêu vượt quy định như trên còn gây hoang mang cho chính sinh viên đang theo học những ngành này.

Ông Nguyễn Đức Cường - Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT chia sẻ với báo chí, vào năm 2022, 78 cơ sở giáo dục đại học có hành vi vi phạm trong công tác tuyển sinh đã bị xử phạt. Trong đó, có không ít cơ sở giáo dục, ban ngành liên quan bị phạt do tuyển quá chỉ tiêu quy định. Tuy nhiên, bên cạnh việc vượt quá chỉ tiêu, cần phải xem xét đến những trường hợp đột ngột dừng tuyển sinh để có biện pháp xử lý hợp lý nhất, tránh lặp lại trường hợp tương tự vào những năm tiếp theo. Dù việc dừng tuyển sinh các ngành nghề trong trường đại học là không hiếm nhưng dừng đột ngột vào phút chót sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quyền lợi của người học.

×