Bình luận
0
Xung quanh sự kiện này, ít người biết về nhân vật Trương Quang Ngọc - người từng bảo vệ Nhà vua, nhưng cuối cùng lại trở thành kẻ chỉ điểm cho người Pháp bắt vua. Kẻ bội phản cuối cùng đã bị giết bởi nghĩa quân Phan Đình Phùng.
Vua Hàm Nghi phải từ bỏ kinh thành Huế sau đêm bạo động bất thành 5/7/1885 và rong ruổi trong rừng già Trường Sơn từ Quảng Trị, rồi Lào, Quảng Bình, Hà Tĩnh... kêu gọi kháng chiến. Lúc bị bắt, ông sống ở thượng nguồn sông Giang vùng núi Quy Đạt hiểm trở.
Trong cuốn “Kho báu kinh thành Huế” của tác giả Francois Thierry viết về những ngày tháng rong ruổi, kêu gọi phong trào Cần Vương chống Pháp cho biết: “Vị vua trẻ tuổi ra mắt chính thức khi tiến vào Quy Đạt: khoá chiếc áo bào màu vàng, Đức vua ngồi trên võng kiệu với các tay đòn chạm trổ hình rồng, có bốn người lính lệ làm phụ kiệu, với bốn quan thị vệ đi kèm.
Sát theo sau là Phụ chánh đại thần Tôn Thất Thuyết… Ở hậu quân có quan lãnh binh Trương Quang Ngọc và thuộc hạ…”.
Trương Quang Ngọc là nhân vật liên quan đến số phận Vua Hàm Nghi trong những tháng ngày gian nan kháng chiến.
Điều kỳ lạ ở chỗ nhân vật này vừa là một người đã sống chết bảo vệ Nhà vua, lại vừa bội phản hèn hạ. Cha của Trương Quang Ngọc vốn là quan chức địa phương nổi loạn, lập ra một vùng lãnh địa riêng, cấu kết với người Mường và bản địa để xây dựng lực lượng trung thành với ông.
Vua Hàm Nghi nhà Nguyễn và những tác phẩm hội họa của ông trong những tháng ngày lưu vong.(Ảnh tư liệu).
Trương Quang Ngọc ủng hộ phong trào Cần Vương của Nhà vua và đem hết lực lượng để theo Vua Hàm Nghi.
Khi Vua Hàm Nghi tạm trú hoạt động kháng chiến ở đây, Ngọc đã chỉ huy nghĩa quân đánh bại cuộc săn lùng Nhà vua của Đại uý Hugot: “Hugot bị lực lượng Mường của Trương Quang Ngọc chặn đánh: bị thương với hai phát tên tẩm thuốc độc, Hugot phải lui về Bái Đức, rồi về Vinh, nơi ông qua đời vào ngày 3 tháng Giêng năm 1886. Chiến thắng này nâng cao uy tín của Ngọc và hy vọng cho Tôn Thất Thuyết” (trích sách “Kho báu kinh thành Huế”).
Ngày 10 tháng giêng năm 1886, Trung úy Camus xuất phát từ Vinh hướng về núi đồi Quy Đạt để tiếp tục tấn công khi có tin Vua Hàm Nghi đang cư trú ở đây.
Một lần nữa Trương Quang Ngọc và lực lượng người Mường đã đẩy lùi cuộc tấn công này, Camus bị dính tên thuốc độc và tử trận, nhưng người Pháp quyết không lùi bước khi chưa bắt được Nhà vua và nhiều lần họ bắt hụt Nhà vua vì sự nhanh trí của Trương Quang Ngọc.
Sử gia Francois Thierry nhận định: “Các biến cố trận mạc cho thấy Trương Quang Ngọc là người duy nhất có thể bảo đảm an toàn thực sự cho Đức vua, Tôn Thất Thuyết, với các chức vị phẩm trật đi theo phò vua chỉ tạo thêm áp lực.
Người ta không biết được những bàn cãi như thế nào của triều đình lúc ẩn náu trong rừng sâu, nhưng cũng kết luận rõ ràng: vào cuối tháng giêng năm 1886, đoàn ngự giá phân làm hai, Vua Hàm Nghi ở lại vùng núi với sự bảo vệ của Trương Quang Ngọc cùng đội hộ vệ của Tôn Thất Thiệp và Tôn Thất Đạm là hai người con của Tôn Thất Thuyết.
Tôn Thất Thuyết cùng với Trần Xuân Soạn đi về hướng Bắc với mong muốn đến Trung Quốc mưu cầu viện binh”.
Vậy, một người chinh chiến để hộ giá Nhà vua lại bỗng dưng phản bội là do đâu? Theo TS Nguyễn Xuân Thọ, trong cuốn “Bước mở đầu của sự thiết lập hệ thống thuộc địa Pháp ở Việt Nam” cho biết: “Đầu năm 1888, nhưng màn lưới bủa vây ngày càng thắt chặt lại một cách nguy hiểm xung quanh Vua Hàm Nghi và nhóm thân binh trung kiện của Nhà vua mỗi ngày một thưa thớt...
Lúc này ở chiến khu, các thân binh kiệt mòn sức lực vì thiếu thốn và bệnh tật, ý chí trung thành với Nhà vua dần mòn và sẵn sàng hợp tác với kẻ thù. Kháng chiến luôn đứng trước nguy cơ tan rã vì đói khổ…”.
Phạm Văn Mi, nguyên là thành viên của Cơ Mật viện đã quy hàng tại Đồng Hới, ông ta trở lại Quy Đạt và gửi cho Trương Quang Ngọc một lá thư quy hàng, giao nộp Vua Hàm Nghi, đổi lại Ngọc sẽ được đối xử tử tế. Đây là khoảng thời gian tháng 9/1887.
Đại úy Mouteaux, người được giao nhiệm vụ truy lùng Nhà vua đã nhờ một người thân tín trao cho Trương Quang Ngọc một bộ đèn hút thuốc phiện, áo lụa của phu nhân và tặng cho Nhà vua 6 yến gạo trắng, kèm theo thư của Vua Đồng Khánh và Hoàng Thái hậu Từ Dũ, bảo đảm với Vua Hàm Nghi nếu trở về Huế sẽ có vị trí thứ hai ở triều đình.
Tối ngày 12/10/1888, Trương Quang Ngọc tự ý nộp mình cho người Pháp và chỉ đường cho người Pháp nơi Nhà vua ẩn náu. Số mệnh Nhà vua đã nằm trong tay người Pháp và bắt đầu một đời sống lưu vong.
Ngày 1/11/1888, Trương Quang Ngọc và một toán nhỏ thuộc hạ người Mường đã tiến đến căn chòi đơn sơ, lợp cọ nơi Vua Hàm Nghi đang ẩn náu.
Tôn Thất Thiệp hộ giá bị đâm một mũi lao chết tại chỗ, Nhà vua biết mình bị Ngọc phản bội, cầm kiếm đưa cho hắn và nói: “Mày hãy giết ta đi, đừng giao nộp ta cho Pháp”. Nhà vua bị nhóm người Mường tước kiếm và khống chế. Vua Hàm Nghị được đưa về Huế. Vua Hàm Nghi sinh tháng 3/1871, bị bắt năm mới 17 tuổi 7 tháng.
Linh hồn của cuộc kháng chiến Cần Vương đã bị bắt, một đòn đánh tàn nhẫn vào phong trào chống Pháp lúc đó. Người Pháp tiếp tục truy lùng những người đi theo Nhà vua và mang về Huế xử tử để làm gương cho kẻ khác.
TS Nguyễn Xuân Thọ cho biết thêm, ngày 16/11/1888, Chính phủ Pháp họp hội đồng Bộ trưởng quyết định đưa vị cựu vương Việt Nam sang Algerie, “ở đây khí hậu ôn hoà có lợi cho tình trạng sức khoẻ bị suy sụp quá nhiều do cuộc sống lang thang quá gian khổ núi rừng của Nhà vua”.
Được tin Vua Hàm Nghi bị bắt, Tôn Thất Đạm ra lệnh ngừng kháng cự và quy hàng người Pháp. Ngay tối hôm đó, ông tự vẫn.
Trương Quang Ngọc được phong Lãnh binh vì có công lao “chỉ điểm, phản quốc”, được lần lượt cử đi các tỉnh khác nhau làm nhiệm vụ mới của mình. Đi đâu Ngọc cũng chỉ gặp sự khinh bỉ của quan lại và nhân dân. Cuối cùng Ngọc trở về Thanh Lãng (Hà Tĩnh) làng quê của hắn.
Chiều ngày 24/12/1893, Ngọc chỉ huy đồn Thanh Lãng đang say rượu và hút thuốc phiện, thì đồn bị nghĩa quân Phan Đình Phùng tấn công.
Ngọc vội vàng tìm cách kháng cự thì dính một phát đạn khiến hắn ngã xuống. Lập tức người ta chặt lấy đầu hắn, bêu ngay trước túp lều mà hắn đã phản bội, bắt nộp Vua Hàm Nghi cho Pháp.
Đánh giá về sự bội phản của Trương Quang Ngọc, TS Nguyễn Xuân Thọ viết: “Để tiêu diệt được họ, quân Pháp dùng khủng bố, tăng cường chém giết một cách tàn nhẫn các tù binh mà chúng bắt được…
Vậy là dần dần quân Pháp gặp binh sĩ kháng chiến tinh thần hoang mang, suy sụp, hoặc người nông dân, người lao công mong ước có chút lợi lộc cỏn con và được sống bình yên, sẵn sàng phản bội Nhà vua và cung cấp nhiều tin tức đáng quý cho kẻ thù.
Qua tình trạng đó, quân Pháp đã dần dà chiếm được lòng tin của một thân binh hậu cần Nhà vua là Trương Quang Ngọc, vừa nghiện thuốc phiện, rượu, tình nguyện sẽ nộp Hàm Nghi cho Pháp” (trích cuốn “Bước mở đầu của sự thiết lập hệ thống thuộc địa Pháp ở Việt Nam”).
Ngay sau khi Vua Hàm Nghi bị bắt, Vua Đồng Khánh đã có tuyên cáo với nhân dân. Tuyên cáo cũng nhấn mạnh việc đưa Vua Hàm Nghi ra nước ngoài chữa bệnh và khẳng định “Nhận xét rằng một đất nước không thể có hai vua, như một bầu trời không thể có hai vầng dương được, cho nên Trẫm chỉ dụ như sau: “Nhân Ngự đệ Ưng Lịch trở về, Trẫm đưa Ngự đệ lên tước vị Quận công, như Trẫm đã hứa trong lời tuyên cáo.
Còn hai chữ “Hàm Nghi” thì từ nay trở đi cấm chỉ không được ai gọi đến, người ta sẽ gọi Ngự đệ là “Quận công Ưng Lịch”: đó là tên thật của Ngự đệ”.
Với tư cách Phụ chánh, đại thần đương triều, Tôn Thất Thuyết truyền hịch kêu gọi chống Pháp, với một phong trào Cần Vương rộng khắp đất nước kéo dài tới 28 năm, ngay cả sau khi Vua Hàm Nghi bị bắt.
“Khắp chốn vương triều, tất cả phải lo toan vì chính nghĩa của Đức vua. Chúng ta hãy tin cậy vào trời đất chỉ mong điều tốt lành cho xứ sở. Tất cả chúng ta phải nỗ lực để giành lấy xã tắc từ tay quân thù” (Trích “Chiếu Cần Vương”). Tháng 2/1913, khi đầu của lãnh đạo khởi nghĩa Yên Thế Hoàng Hoa Thám bị treo cho dân chúng thấy thì phong trào mới tạm lắng xuống.
Tôn Thất Thuyết sau khi sang Trung Quốc cầu viện không thành, biết tin Nhà vua bị bắt ông đã ở lại đây. Ông mất năm 1913 trên đất khách, quê người, không một lần trở về cố hương.
Quảng Ninh thí điểm 5 khu đất làm nhà ở thương mại theo hướng linh hoạt, không thu hồi đất mà cho phép doanh nghiệp thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Chia sẻ
Giảm 5cm vòng eo chỉ với 339 nghìn đồng/buổi, không cần tập luyện hay ăn kiêng – đó là lời quảng cáo “có cánh” từ các cơ sở thẩm mỹ Aurora. Thứ công nghệ “độc lạ” mang tên sóng cao tần được giới thiệu có thể đào thải mỡ qua mồ hôi và đại tiện. Vậy sự thật phía sau công nghệ này là gì?
Chia sẻ
Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Gia Lai cho hay, kết quả xét nghiệm mẫu bệnh của 54 con lợn không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, kiểm dịch đang vận chuyển vào phía Nam dương tính với dịch tả lợn châu Phi.
Chia sẻ
Cung nhà giá rẻ ngày càng co hẹp trong khi nhu cầu mua vẫn rất lớn, đẩy mặt bằng giá lên cao. Techcombank tiếp tục rót vốn mạnh vào bất động sản, dẫn đầu hệ thống về dư nợ ngành này.
Chia sẻ
Yến Vy tại Mỹ bận rộn với 40 giờ làm việc tại casino mỗi tuần, gác lại chuyện tình cảm để tập trung vào sự nghiệp và cuộc sống.
Chia sẻ
Trên mạng xã hội đang lan truyền bài viết “Sốt cao là một trong những vũ khí rất mạnh để trị ung thư” gây xôn xao kèm theo các lý lẽ mà chuyên gia cho rằng đây là những diễn giải sai khoa học, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.
Chia sẻ
Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đề nghị các đơn vị không giới thiệu, tiếp tay hoặc cấu kết với dịch vụ trung gian gây khó dễ người dân, doanh nghiệp khi giải quyết thủ tục hành chính.
Chia sẻ
Hơn 20 năm sống ở xứ người, hai từ “Việt Nam” trong tôi là tiếng gọi thân thương về nơi mình được sinh ra, là niềm tự hào khi giới thiệu tinh hoa của đất nước với bạn bè thế giới, là ký ức được dệt thành từ tình yêu và nỗi nhớ, là dòng sông Lam chảy mãi đến vô cùng…
Chia sẻ
Anh Võ Xuân Đặng(SN 1990) ở xã Sơn Mỹ, tỉnh Lâm Đồng mới (trước là một phần của huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cũ) nghiên cứu, biến xơ mướp khô bị người ta bỏ đi, làm thành đồ gia dụng tiện lợi, xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu... Mô hình hay này đang tạo công ăn việc làm cho hàng chục người dân địa phương có thu nhập ổn định hàng tháng.
Chia sẻ
Theo Kế hoạch triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025, Bộ Nội vụ là cơ quan thường trực giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải quyết vướng mắc khi tổ chức chính quyền 2 cấp.
Chia sẻ
Trước thông tin lan truyền trên mạng “chữa đột quỵ bằng cách chích máu ở đầu ngón tay và dái tai” chỉ với một cây kim, bác sĩ đã lên tiếng cảnh báo nguy hiểm.
Chia sẻ
Bắt giữ nghi phạm sát hại cô gái trẻ trong đêm; điều tra vụ cháy khiến đôi nam, nữ thương vong; lời khai của nhóm đối tượng chặn đường cướp tài sản, hãm hại 2 cô gái trẻ... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Những chuyến đi viện dài ngày cùng con gái khiến vợ chồng anh Phín gần như kiệt quệ. Gánh nặng kinh tế ngày một đè nặng khiến anh Phín ôm mặt bất lực.
Chia sẻ
Trước diễn biến phức tạp của bệnh dịch tả lợn châu Phi trên một số địa bàn trong cả nước, ngày 22/ 7/ 2025, UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành Công điện khẩn số 04/CĐ-UBND về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống, bệnh dịch tả lợn châu Phi nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi và bảo vệ an toàn đàn vật nuôi.
Chia sẻ
Trước hiệu quả đem lại từ trồng thử nghiệm những mùa trước, vụ hè thu năm 2025, bà con nông dân xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây là xã Tùng Châu, huyện Đức Thọ cũ) tiếp tục mở rộng diện tích trồng lạc trái vụ nhằm nâng cao thu nhập.
Chia sẻ
Có lẽ trong số các tên phường của tỉnh Đồng Nai mới thuộc tỉnh Bình Phước (cũ), tên phường Phước Long, Lộc Ninh, An Lộc, Bình Long… được biết đến nhiều trong lịch sử hiện đại vì là nơi diễn ra các trận đánh ác liệt trong kháng chiến chống Mỹ.
Chia sẻ
Ở mạn đồng rừng xã Thanh Kỳ, tỉnh Thanh Hóa (trước sáp nhập nhà một phần diện tích của huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa), trong cộng đồng dân tộc Thái ngày nay vẫn còn có một số người gắn với nghiệp đi rừng săn ong vò vẽ và các sản vật khác từ rừng.
Chia sẻ
Văn khấn mùng 1 tháng 6 nhuận Âm lịch 2025 chính xác nhất, giúp gia chủ cầu bình an, may mắn, khỏe mạnh, làm ăn phát tài phát lộc.
Chia sẻ
Trên những đỉnh núi quanh năm sương mù bao phủ ở tỉnh Tuyên Quang mới (sau sáp nhập tỉnh Hà Giang), có một loài cây cổ thụ, thân đầy rêu phong, lá đón gió trời, ướp đẫm sương đêm, phủ trắng như đọng tuyết, mang lại cho đời những vị ngọt thơm, theo chân người Dao xuống núi, “du hành” đến tận trời Âu. Đó là câu chuyện của bạt ngàn chè Shan tuyết cổ thụ trên dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ.
Chia sẻ
Cuộc sống vợ chồng son của tôi diễn ra 1 cách tẻ nhạt, như những người lạ ở ghép chung nhà.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu của TP.HCM do Trung tướng Mai Hoàng, Giám đốc Công an TP.HCM làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Chia sẻ
Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) xác nhận đã triển khai 4 máy bay chiến đấu F-16 để tiến hành một cuộc không kích khác vào một mục tiêu quân sự ở Campuchia. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia đưa ra cảnh báo không chia sẻ hình ảnh hoặc video về các hoạt động chuyển quân hoặc cho thấy các vị trí quân sự cũng như vũ khí giữa bối cảnh xung đột biên giới với Thái Lan.
Chia sẻ
Phụ nữ sinh vào 3 tháng Âm lịch dưới đây thường mang số mệnh vượng phu ích tử, mang lại may mắn cho chồng, nuôi dạy con cái thành đạt.
Chia sẻ
Màn bắn pháo hoa sẽ diễn ra vào 22 giờ 00 đến 22 giờ 8 phút ngày 10/8/2025, với quy mô gồm 300 quả pháo hoa tầm cao và 60 giàn pháo hoa tầm thấp, kéo dài 8 phút tại khu vực đường đua F1, phường Từ Liêm.
Chia sẻ
Vân Trung Hạc biệt hiệu Cùng Hung Cực Ác, là hiện thân của dục vọng và sự tàn bạo. Hắn là một kẻ háo sắc, không từ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích của mình. Số phận của hắn kết thúc dưới Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự khi đang có ý định làm hại Vương Ngữ Yên.
Chia sẻ
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Tuấn Ngọc 
