Vượt khó đi lên từ những “vùng trũng” tiêu chí

Bắc Kạn có đến 95 xã, nhưng đến năm 2021 phần lớn các xã trong toàn tỉnh chưa đạt 10/19 tiêu chí nông thôn mới. Có những xã chỉ đạt 3 - 4 tiêu chí, hạ tầng thiết yếu như giao thông, điện, trường, trạm còn thiếu thốn; thu nhập người dân thấp; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều lên tới 35,2%. Đây là một trong những tỉnh miền núi có xuất phát điểm thấp nhất cả nước trong Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM).

Trước thực trạng đó, tỉnh Bắc Kạn đã xác định rõ: không chờ đủ điều kiện mới làm, mà vừa làm vừa tháo gỡ khó khăn. Các cấp, ngành, hệ thống chính trị đồng loạt vào cuộc. Thay vì triển khai theo kiểu hành chính, khô cứng, các địa phương chọn hướng tiếp cận gần dân, “nghe dân nói, làm dân tin”. Cán bộ huyện, tỉnh về tận xã hỗ trợ lập quy hoạch, hướng dẫn chọn tiêu chí dễ làm trước, tiêu chí khó thì chia nhỏ từng bước thực hiện.

Ông Nguyễn Văn Hoàng, Bí thư Chi bộ tổ dân phố 5, thị trấn Phủ Thông, huyện Bạch Thông chia sẻ: “Lúc đầu vận động dân hiến đất, góp công, ai cũng chần chừ. Nhưng khi thấy chính quyền làm trước, minh bạch, dân dần đồng thuận. Cứ thế, từng tuyến đường, từng công trình lần lượt được hoàn thành, tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ”.

Trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh huy động được hơn 9.214 tỷ đồng từ nhiều nguồn: ngân sách trung ương, địa phương, doanh nghiệp, tín dụng và đặc biệt là sự đóng góp tự nguyện của người dân. Hơn 536.000m² đất đã được hiến tặng, hơn 107.000 ngày công lao động và gần 7 tỷ đồng tiền mặt là những con số biết nói, thể hiện tinh thần trách nhiệm và sự đồng lòng của nhân dân.

Ông Hà Thiên Tố (thôn Nà Pò, xã Quân Hà, huyện Bạch Thông) chia sẻ: “Gia đình tôi hiến gần 100m² đất vườn. Ban đầu tiếc lắm, nhưng khi thấy đường mở rộng, xe vào tận nhà, trẻ con đi học không còn lội bùn, tôi lại thấy quyết định của mình rất đúng”.

Không dừng lại ở đó, người dân còn tự nguyện giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng đời sống văn hóa, tham gia các tổ tự quản, chăm sóc tuyến đường hoa, hàng rào xanh... Mỗi người dân trở thành một “hạt giống” lan tỏa nếp sống văn minh, góp phần làm nên diện mạo nông thôn mới Bắc Kạn.

Bức tranh nông thôn mới khởi sắc

Sau 4 năm (2021-2025) triển khai quyết liệt, chương trình xây dựng NTM tại Bắc Kạn đã thu được nhiều kết quả tích cực. Toàn tỉnh có 54 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 56,8%; 28 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Thành phố Bắc Kạn trở thành địa phương đầu tiên cán đích “huyện nông thôn mới” của tỉnh.

Trong lĩnh vực hạ tầng, hơn 1.200 km đường thôn, liên thôn được cứng hóa, 84% đường xã được bê tông hoặc nhựa hóa; gần 97% người dân được sử dụng điện thường xuyên, an toàn; 100% trạm y tế xã được củng cố; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt khoảng 97%.

Ở lĩnh vực giáo dục, 133/281 trường đạt chuẩn quốc gia, 94/95 xã đạt tiêu chí giáo dục - đào tạo, phổ cập giáo dục các bậc học được giữ vững.

Đặc biệt, chương trình OCOP để lại nhiều dấu ấn, với 245 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên. Nhiều sản phẩm đã vươn tầm quốc gia như miến dong Na Rì, trà hoa vàng Chợ Đồn, tinh dầu quế Bạch Thông… Một số điểm trưng bày, bán sản phẩm OCOP còn ứng dụng công nghệ 4.0 để kết nối tiêu thụ, mở ra hướng đi bền vững cho sản xuất nông nghiệp hàng hóa tại địa phương.

Bạch Thông là một trong những huyện đi đầu trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh. Hiện nay, huyện đã đạt 4/9 tiêu chí huyện NTM theo bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025, cao nhất trong toàn tỉnh. Huyện có 5 xã đạt chuẩn NTM (Cẩm Giàng, Quang Thuận, Dương Phong, Quân Hà, Tân Tú); 1 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (Quang Thuận) và 24 thôn đạt chuẩn NTM.

Hướng tới năm 2025, huyện đặt mục tiêu có thêm 7 xã đạt chuẩn NTM, 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và phấn đấu xây dựng xã Quang Thuận trở thành xã NTM kiểu mẫu đầu tiên của huyện. Cùng với đó, huyện cũng đặt mục tiêu hoàn thành 5 tiêu chí huyện NTM và 7 tiêu chí thành phần chưa đạt để tiến tới đô thị văn minh.

Tại thôn Phiêng An (xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông), mô hình du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt: cổng làng được chỉnh trang khang trang, đường hoa rực rỡ sắc màu, đội văn nghệ thôn tập luyện thường xuyên để phục vụ du khách, góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc.

Bà Hoàng Thị Nga (xã Quang Thuận) cho biết: “Ngày trước, đường làng nhỏ hẹp, lầy lội, chẳng ai nghĩ đến chuyện làm du lịch. Nay thì khác, có đường, có hoa, có nhà văn hóa mới, khách đến rồi lại quay lại. Người dân vừa có thêm thu nhập, vừa thấy tự hào về quê hương”.

Hành trình xây dựng nông thôn mới ở Bắc Kạn vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng với những dấu ấn đã đạt được và sự đồng lòng từ chính quyền đến nhân dân, có thể tin tưởng rằng, mục tiêu “nông thôn mới bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân” sẽ từng bước trở thành hiện thực.

Tuy nhiên, Bắc Kạn cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại. Một số xã vùng sâu, vùng cao chưa duy trì được bền vững các tiêu chí đã đạt. Một số tiêu chí về thu nhập, môi trường, tổ chức sản xuất còn chưa hoàn thành. Việc giải ngân nguồn vốn trung ương chậm do vướng thủ tục hành chính; đội ngũ cán bộ cấp xã còn thiếu, phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều ở khu vực nông thôn vẫn ở mức cao, 35,2% vào cuối năm 2024.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn, ông Nông Quang Nhất từng phát biểu: “Chương trình xây dựng nông thôn mới là một quá trình liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc. Sau xã NTM là xã NTM nâng cao, rồi tiến tới kiểu mẫu. Kết quả xây dựng NTM là thước đo trách nhiệm của hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân”.

×