Giữa lòng phố biển Quy Nhơn, Bình Định, nơi con đường ven biển uốn lượn như vầng trăng khuyết, Vũng Chua sừng sững hiện lên với những cánh rừng thông, khí hậu mát lành và tầm nhìn ôm trọn cả đầm Thị Nại lẫn dãy Phương Mai.

Đó là lý do vì sao từ lâu, nơi đây đã trở thành điểm đến yêu thích của những người yêu thiên nhiên, đam mê chạy bộ và leo núi.

Với độ cao hơn 600m, Vũng Chua là ngọn núi cao nhất TP.Quy Nhơn, đồng thời cũng là nơi đặt Trạm radar Vũng Chua – cơ sở giám sát hàng không quan trọng của Việt Nam hoạt động từ năm 1994. Trên đỉnh núi còn có Đài phát sóng Vũng Chua thuộc Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Định, đóng vai trò quan trọng trong hạ tầng truyền thông khu vực.

Từ đây, vào mỗi buổi sớm, mặt trời sẽ từ từ ló rạng sau dãy núi Phương Mai, mang theo sắc hồng cam quyện trong sương mỏng, tạo nên khung cảnh không thua gì những điểm săn mây nổi tiếng ở Đà Lạt hay Tây Bắc. Cũng vì thế, không ít du khách đã gọi vui Vũng Chua là “Đà Lạt của Quy Nhơn”.

Nếu trước đây Vũng Chua chỉ là một địa điểm dã ngoại, thì giờ đây, tầm nhìn đã khác. Vào giữa tháng 5 vừa qua, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng và Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn đã trực tiếp khảo sát khu vực này – dấu hiệu rõ ràng cho thấy Vũng Chua đang được đưa vào quy hoạch phát triển dài hạn của tỉnh.

Tầm nhìn ấy không chỉ dừng ở du lịch. Với địa hình lý tưởng, núi cao liền kề biển, rừng thông phủ rộng – Vũng Chua được kỳ vọng sẽ trở thành mảnh ghép chiến lược trong hành trình xây dựng Quy Nhơn thành thành phố sinh thái, khoa học đáng sống. Ý tưởng về một đô thị xanh tích hợp sân golf, trung tâm nghiên cứu công nghệ, khu nghỉ dưỡng và nhà ở chuyên gia đang dần được hình thành.

Điểm đáng chú ý, Bình Định không đi theo con đường “san đồi, bạt núi”. Tỉnh sẽ chỉ khai thác khoảng 300ha trong tổng số hơn 5.000ha rừng tại Vũng Chua, phần còn lại giữ nguyên hiện trạng. Sân golf, nếu có, sẽ được thiết kế bám sát địa hình – hạn chế tối đa tác động lên cảnh quan tự nhiên.

Thực tế, mọi bản vẽ đều rất đẹp… cho đến khi bắt đầu thi công. Vấn đề lớn nhất không phải là “làm gì”, mà là “làm như thế nào”. 

Rừng thông, hệ sinh thái bản địa, nguồn nước ngầm, an toàn giao thông ở vùng đồi núi – tất cả đều là những thách thức đòi hỏi tỉnh phải có tầm nhìn dài hạn và cam kết hành động cụ thể.

Nếu chỉ một sơ suất trong giám sát, hoặc buông lỏng trong thực hiện, cái giá phải trả có thể là không thể phục hồi. Và trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, lựa chọn “bỏ” rừng để phát triển là một con dao hai lưỡi?.

Thay vì chạy theo xu hướng “đô thị hóa bằng mọi giá”, Quy Nhơn đang đứng trước cơ hội để tạo ra một hình mẫu khác: đô thị trong rừng. Một không gian sống nơi rừng thông không bị xóa bỏ, mà trở thành thương hiệu. Một đô thị nơi chuyên gia đến làm việc vẫn cảm nhận được khí trời, cây cối, biển và gió.

Tuyến đường kết nối dự kiến giữa Khu đô thị Khoa học Quy Hòa đến Long Vân, xuyên qua Vũng Chua, chính là mạch sống chiến lược cho mô hình đô thị mở, tích hợp giữa khoa học – nghỉ dưỡng – sinh thái.

Bài toán của Vũng Chua rất cần câu trả lời, sân golf ấy có thực sự hài hòa với thiên nhiên? Khu đô thị sinh thái ấy có giữ được cây xanh bản địa? Nhà ở chuyên gia ấy có thật sự sinh thái, hay lại là “bê tông hóa” gắn mác xanh?.

Người dân Bình Định không chống lại phát triển. Nhưng họ kỳ vọng sự phát triển ấy phải có trách nhiệm – với rừng, với biển, với thế hệ mai sau.

Bởi một thành phố bền vững không phải là nơi “xây được nhiều”, mà là nơi có thể tự hào rằng: chúng tôi đã phát triển, nhưng vẫn còn thiên nhiên để thở. Và chúng tôi chọn cách đi xa – chậm hơn, nhưng chắc chắn và tử tế.

Vũng Chua không chỉ là nơi ngắm bình minh hay leo núi. Đó là cơ hội để Quy Nhơn khẳng định bản lĩnh, phát triển không phải là phá bỏ thiên nhiên, mà là đồng hành cùng thiên nhiên.

×