Sáng 17/5, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết cơ chế đặc biệt về phát triển kinh tế tư nhân đưa ra hàng loạt đột phá chính sách đối với doanh nghiệp tư nhân, mở đường cho hiện thực hoá chủ trương coi kinh tế tư nhân được xác định là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế tại Nghị quyết 68 về đột phá kinh tế tư nhân vừa được Bộ Chính trị ban hành.

Nhân dịp này, Dân Việt đã có một cuộc phỏng vấn GS-TS Võ Xuân Vinh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh doanh, Đại học Kinh tế TP.HCM về ý nghĩa của Nghị quyết này.

Sáng nay, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết cơ chế đặc biệt về phát triển kinh tế tư nhân, ông đánh giá ra sao về việc này?
- Theo tôi, đây là Nghị quyết mở đường, tạo ra luồng gió mới cho kinh tế tư nhân, doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Có thể nói, đây là làn sóng lớn thứ 2 trong cởi trói về tư duy. Tuy nhiên lần này có thêm khuyến khích ứng dụng, hỗ trợ khuyến khích phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Điều này tạo ra một sự cộng hưởng lớn cho khối kinh tế tư nhân phát triển.

Theo tôi đánh giá, từ trước đến nay có 2 chủ trương lớn, cũng có thể gọi là 2 làn sóng, giai đoạn sau 1986 là giai đoạn đổi mới, mở cửa. Lần này cũng trên tinh thần là khai phóng, mở cửa, mở hết các rào cản cho kinh tế tư nhân phát triển.

Làn sóng thứ 2 này sẽ mạnh mẽ hơn vì vị thế của giai đoạn này lớn hơn rất nhiều. Chủ trương lần này mạnh dạn hơn, kinh tế tư nhân được tin tưởng giao nhiệm vụ lớn, dự án lớn, công trình lớn.

Nghị quyết 68 được quan tâm thông qua sự chuyển dịch, sự hồ hởi đón nhận của khối doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân lớn, kỳ vọng các doanh nghiệp tư nhân lớn sẽ đóng vai trò doanh nghiệp đầu đàn, dẫn dắt tạo ra các giá trị và các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng có sự kết nối với doanh nghiệp lớn để tham gia vào chuỗi giá trị.

Vậy ông có tin rằng Nghị quyết 68 đủ sức tạo ra môi trường để hình thành nên nhiều doanh nghiệp tư nhân có tầm vóc tạo động lực cho một ngành, thậm chí là quốc gia?

- Tôi tin rằng trong thời gian tới, với tinh thần của Nghị quyết 68 thể hiện ở tất cả các mặt, cụ thể từ việc giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp lớn tham gia các mục tiêu quan trọng để họ dần trở thành đầu đàn và hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa về đào tạo, đổi mới khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Tất nhiên không phải ngày một ngày hai mà chúng ta có thể hình thành nên một cộng đồng doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh như một số quốc gia khác. Trong tầm nhìn 5-10 năm tới, Việt Nam sẽ tạo ra được các doanh nghiệp quy mô, doanh nghiệp lớn sẽ trở thành doanh nghiệp toàn cầu, doanh nghiệp nhỏ hơn được tham gia chuỗi giá trị để họ lớn lên…

Doanh nghiệp tư nhân từ trước đến nay bị đánh giá là chịu nhiều thua thiệt trong vấn đề tiếp cận các nguồn lực như vốn, đất đai… Nghị quyết mà Quốc hội có đặt ra các các giải pháp tháo gỡ, liệu đây có phải là chìa khóa cho khối doanh nghiệp tư nhân trong thời gian tới không thưa ông?

- Từ trước đến nay, chúng ta đang dịch chuyển cho 2 xu hướng. Thứ nhất, quy hoạch các doanh nghiệp vào các khu công nghiệp, một mặt tạo ra được các khu sản xuất tập trung giúp làm giảm chi phí cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngược lại các doanh nghiệp nhỏ và vừa với nguồn lực hạn chế lại khó tiếp cận các khu sản xuất tập trung.

Cơ chế hiện nay thông qua các chính sách hỗ trợ, cộng với các nguồn lực, hy vọng các doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ dàng hơn trong việc tiếp cận các nguồn lực về đất đai.

Thứ 2, khi các nền tảng số, công nghệ phát triển, được hỗ trợ, ý nghĩa của vấn đề tiếp cận đất đai và các nguồn lực truyền thống ngày càng giảm đi.

Từ trước đến nay, vấn đề tiếp cận các nguồn lực đất đai, vốn… các doanh nghiệp lớn có ưu thế hơn. Hy vọng với cách tiếp cận mới, các vấn đề về tiếp cận đất đai, nguồn vốn của khối doanh nghiệp nhỏ sẽ công bằng hơn.

Lâu nay, chúng ta có tư duy tập trung vào cách tạo ra cơ chế cho doanh nghiệp tiếp cận với các nguồn lực như đất đai, vốn… Đến nay, chúng ta phải tính toán làm sao để cộng đồng doanh nghiệp tận dụng nguồn lực “mềm” từ công cuộc đổi mới sáng tạo, các nền tảng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để thay thế hoặc giảm lệ thuộc vào các nguồn lực như vốn, đất đai. Càng giảm lệ thuộc vào đất đai, vốn thì chứng tỏ cộng đồng doanh nghiệp càng có chỉ số phát triển cao hơn.

Nhìn lại lịch sử hình thành và phát triển của một số tập đoàn kinh tế lớn, yếu tố về vốn, đất đai dường như không quan trọng lắm, ông có chia sẻ gì về thực tế này?

- Theo tôi, Nghị quyết 68 cần phải đi song song với Nghị quyết 57 về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, để tập trung vào những phương thức sản xuất mới, sản phẩm mới có hàm lượng trí tuệ cao hơn, nhằm phát triển nhanh và bắt nhịp với doanh nghiệp lớn toàn cầu.

Thực ra, gần như tất cả các doanh nghiệp lớn trên thế giới, nguồn lực lớn nhất của họ là sản phẩm trí tuệ. Các giá trị vô hình họ tạo ra lớn hơn giá trị hữu hình. Việt Nam trong thời gian tới, ngoài việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ thông thường thì phải chú trọng đến các sản phẩm mới. Hy vọng chúng ta sẽ có những doanh nghiệp công nghệ có phương thức sản xuất, kinh doanh, tạo ra giá trị lớn… Có như vậy chúng ta mới có hy vọng bắt kịp phương thức sản xuất của thế giới.

Xin cảm ơn ông!

×