Tỉnh Cửu Long được thành lập vào tháng 2/1976 theo Nghị định của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam trên cơ sở sáp nhập 2 tỉnh là Vĩnh Long và Trà Vinh. 

Đến ngày 26/12/1991, kì họp thứ 10 Quốc hội khóa VIII ra nghị quyết chia tỉnh Cửu Long để tái lập tỉnh Trà Vinh và Vĩnh Long.

Đặc biệt, 2 tỉnh này đều nằm giữa 2 nhánh sông lớn của sông Mekong, đó là sông Tiền và sông Hậu. 

 Trà Vinh tăng trưởng bậc nhất toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long

Trà Vinh là tỉnh ven biển phía Đông Nam vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nằm giữa sông Tiền và sông Hậu, tiếp giáp với các tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long, Sóc Trăng, có bờ biển dài 65 km, với diện tích tự nhiên là 2.358 km2.

Trà Vinh có 1 thành phố, 1 thị xã và 7 huyện, với 2 cửa biển là Cung Hầu và Định An. Đây đều là tuyến hàng hải quan trọng của vùng ĐBSCL thông thương ra biển Đông kết nối với quốc tế.

Tỉnh Trà Vinh có khí hậu nhiệt đới gió mùa, ít bị ảnh hưởng bởi bão và lũ, có cao độ nền cao hơn so với các vùng lân cận.

Đây còn là vùng đất gắn bó lâu đời của 3 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa, trong đó dân tộc Khmer chiếm khoảng 31% dân số. Theo đó đã hình thành một nền văn hóa đa sắc tộc với nhiều đình, chùa, nhà thờ và các lễ hội truyền thống.

Bản đồ vùng Đồng bằng sông Cửu Long (trước thời điểm sáp nhập tỉnh, thành phố theo chủ trương của Đảng, Nhà nước). Ảnh: TL.

Với vị trí địa lý đặc biệt nằm giữa 2 nhánh sông lớn là sông Tiền và sông Hậu, tiếp giáp với biển Đông nên tại vùng đất này đã hình thành nhiều cù lao, cồn nổi ven sông, ven biển với những vườn cây ăn trái chuyên canh trù phú, xanh tốt quanh năm. 

Môi trường hoang sơ ở Trà Vinh được xếp thứ 3 trong tốp 15 thành phố có chất lượng không khí trong lành nhất tại Đông Nam Á (công bố của cơ quan theo dõi chất lượng không khí toàn cầu IQAir tại Thụy Sỹ).

Điều này đã tạo cho Trà Vinh vô vàn lợi thế để phát triển loại hình du lịch biển, du lịch sinh thái sông nước miệt vườn và du lịch nghỉ dưỡng. 

Cùng với nền văn hóa đa sắc tộc, ẩm thực phong phú, mỗi năm, Trà Vinh đều đón hàng đoàn khách du lịch trong nước và quốc tế đến khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng còn lưu lại của vùng đất Tây Nam Bộ. 

Du khách thích thú khi trải nghiệm tự tay đào khoai lang trên những giồng cát ở Cồn Ông (xã Dân Thành, thị xã Duyên Hải). Đây là một trong những hoạt động của mô hình du lịch canh nông ấp Cồn Ông, được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh và Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch xây dựng. Ảnh: Hồng Phúc.

Nhờ nguồn phù sa bồi đắp hàng năm từ hệ thống sông rạch phong phú, Trà Vinh còn có điều kiện thuận lợi để phát triển ngành nông nghiệp đa dạng, từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản ở cả 3 vùng nước mặn, ngọt và lợ. 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Trà Vinh, toàn tỉnh hiện có trên 29.753 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 

Trong đó, có 9.742ha sử dụng công nghệ tưới phun bán tự động; gần 13ha ứng dụng công nghệ nhà lưới và thủy canh; gần 8.722 ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ... Trà Vinh còn có hơn 11.000 ha nuôi trồng thủy sản thâm canh và siêu thâm canh; 433 ha nuôi nghêu đạt chứng nhận ASC.

Trong đó, riêng con tôm nước lợ, diện tích và sản lượng nuôi của tỉnh Trà Vinh đứng thứ 6 khu vực ĐBSCL, với sản lượng hơn 94.000 tấn, giá trị sản xuất 7.500 tỷ đồng.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Trà Vinh, năm 2024, tỉnh có tốc độ tăng trưởng GRDP đứng đầu khu vực ĐBSCL, đạt 10,04% (vượt 1,54%), xếp thứ 8 toàn quốc.

Quy mô nền kinh tế theo giá hiện hành ước đạt 96.622 tỷ đồng (tăng 12.662 tỷ đồng so với năm 2023). GRDP bình quân đầu người đạt 94,368 triệu đồng/người, đạt 106,16% kế hoạch (vượt 5,478 triệu đồng).

Trong lĩnh vực nông nghiệp, năm 2024, giá trị sản xuất/ha đất trồng trọt tại Trà Vinh đạt 155 triệu đồng/năm (tăng 19,2 triệu đồng/ha), lợi nhuận bình quân đạt khoảng 60 triệu đồng/ha. 

Giá trị sản xuất/ha đất nuôi trồng thủy sản đạt 410 triệu đồng/năm (tăng 77,9 triệu đồng/ha), lợi nhuận bình quân đạt khoảng 105 triệu đồng/ha. Thu nhập bình quân đầu người ở khu vực nông thôn đạt 53 triệu đồng, tăng gấp 1,85 lần so với năm 2013.

Đến nay, tỉnh Trà Vinh đã cơ bản đạt 8/8 tiêu chí nông thôn mới; có 85/85 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 51 xã nông thôn mới nâng cao, 9 xã nông thôn mới kiểu mẫu; 9/9 huyện, thị xã, thành phố được Thủ tướng công nhận đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Hai huyện Cầu Kè và Tiểu Cần đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. 

Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị quyết số 1277/NQ-UBTVQH15, ngày 14/11/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2023 - 2025, theo đó, thành phố Trà Vinh sáp nhập phường 2 và phường 6 vào phường 3. 

Sau khi sắp xếp, thành phố Trà Vinh có 8 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 7 phường và 1 xã); tỉnh Trà Vinh có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, 104 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 85 xã, 9 phường và 10 thị trấn). 

Tỉnh Vĩnh Long - nơi của những miền quê đáng sống, nằm giữa 2 dòng sông huyền thoại 

Theo lịch sử hành chính tỉnh Vĩnh Long, tên gọi đầu tiên của tỉnh là Châu Định Viễn, có từ năm 1732 do Nguyễn Phúc Chú thành lập; năm 1779 đổi tên thành Hoằng Trấn dinh, sau đó đổi tên thành Vĩnh Trấn. Từ năm 1806 - 1832, Vĩnh Trấn được đổi thành Trấn Vĩnh Thanh. Từ năm 1832 đến 1950, tên gọi Vĩnh Long được hình thành với vai trò là 1 tỉnh. 

Giai đoạn 1951-1954, Vĩnh Long được đổi thành tỉnh Vĩnh Trà. Từ năm 1954 đến 1975, tỉnh Vĩnh Long được tái lập lần thứ 2. Từ năm 1976 đến 1991, sáp nhập cùng Trà Vinh thành tỉnh Cửu Long, sau đó đến năm 1992 lại tách ra, Vĩnh Long được tái lập lần thứ 3. 

Cũng như Trà Vinh, tỉnh Vĩnh Long tọa lạc giữa 2 sông Tiền và sông Hậu nên được hưởng lợi từ lượng phù sa dồi dào, hình thành các cù lao, ruộng vườn tươi tốt, cây lành trái ngọt, bốn mùa trĩu quả, hấp dẫn khách du lịch.

Du khách đến Vĩnh Long có thể xuôi thuyền theo 2 dòng sông để trải nghiệm khám phá miệt vườn sông nước và những làng nghề truyền thống ít nơi nào có được…

Phía bên dòng sông Tiền là cù lao Minh. Cù lao Minh hay còn gọi là cù lao An Bình, gồm 4 xã (An Bình, Hòa Ninh, Đồng Phú và Bình Hòa Phước, thuộc huyện Long Hồ), với diện tích hơn 60km2, được bao bọc bởi sông Cổ Chiên và Hàm Luông. Nơi đây đang được xem là điểm đến miệt vườn sông nước hấp dẫn bậc nhất của tỉnh Vĩnh Long, mỗi năm đón cả triệu lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan và nghỉ dưỡng…

Theo báo cáo của UBND tỉnh Vĩnh Long, năm 2024, tỉnh đạt và vượt kế hoạch đề ra 21/21 chỉ tiêu kinh tế - xã hội; tổng sản phẩm xã hội trên địa bàn năm 2024 ước đạt 43.942 tỷ đồng. Lĩnh vực kinh tế xuất nhập khẩu có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất tại Vĩnh Long năm 2024, đạt 25,85%. Các lĩnh vực khác như công nghiệp – xây dựng, dịch vụ tiêu dùng, nông lâm thủy sản, du lịch... đều ghi nhận tăng trưởng từ 13,8-14,4%. 

Đến hết năm 2024, Vĩnh Long đã có 3 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM)/đạt chuẩn NTM, 75/83 xã đạt chuẩn NTM, chiếm gần 90,4%. Trong đó, tỉnh có 35 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, chiếm gần 46,7%, vượt 1 xã, về đích trước 1 năm chỉ tiêu Nghị quyết giai đoạn 2021-2025 về xã NTM nâng cao; và 10 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu... 

×