Là một trong những tỉnh không đạt tiêu chí về diện tích (822,7km2)- nhỏ nhất nước, tỉnh Bắc Ninh có khả năng nằm trong diện sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh lần này theo chủ trương của Bộ Chính trị, Chính phủ. Trong lịch sử, tỉnh Bắc Ninh đã từng tách nhập nhiều lần và đều gắn với tỉnh Bắc Giang. Cụ thể, năm 1831, tỉnh Bắc Ninh chính thức được thành lập dưới triều vua Minh Mạng, đến năm 1896, tỉnh Bắc Ninh được chia tách thành 2 tỉnh là tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang.

Tới năm 1962, hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang được hợp nhất với nhau và lấy tên chung là tỉnh Hà Bắc, tỉnh lỵ đặt tại thị xã Bắc Giang lúc đấy giờ. Tới năm 1997, tỉnh Hà Bắc lại được chia tách ra thành 2 tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang. Sau 28 năm tái lập, quy mô kinh tế tỉnh Bắc Ninh đã có bước thay đổi chóng mặt, cùng điểm lại các giai đoạn phát triển kinh tế của Bắc Ninh.

Giai đoạn 1997-2010 là những năm định hình mô hình phát triển kinh tế, với việc tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hình thành các khu công nghiệp tập trung, củng cố các cụm công nghiệp làng nghề, thu hút vốn đầu tư các tập đoàn kinh tế Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, Châu Âu, Mỹ,... nhằm xây dựng nền tảng. Đến năm 2010, quy mô GRDP (giá hiện hành) đạt 38,7 nghìn tỷ đồng (tương đương 1.984 triệu USD), gấp 10,9 lần năm 1997, chiếm 1,8% GDP cả nước; xếp thứ 6/11 tỉnh, thành phố vùng đồng bằng Sông Hồng và ở nhóm trên 20 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Giai đoạn 2011-2021, với nền tảng của gần 15 năm trước và cùng với sự gia tăng vốn đầu tư, mở rộng sản xuất của các doanh nghiệp FDI, đã tạo đà để Bắc Ninh “tăng tốc”. Đến năm 2021, quy mô GRDP đã tăng lên 227,6 nghìn tỷ đồng (tương đương 9.878 triệu USD), gấp gần 5 lần năm 2010 và gấp 54,1 lần năm 1997; chiếm 2,71% GDP cả nước và xếp thứ 8/63 tỉnh, thành phố, xếp thứ 4 vùng đồng bằng sông Hồng. Đây là dấu ấn quan trọng, đưa Bắc Ninh trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế cả nước.

Từ một tỉnh thuần nông, với nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế, nhờ định hướng đưa Bắc Ninh trở thành tỉnh công nghiệp với nhiều cơ chế, chính sách được vận dụng linh hoạt đã góp phần đẩy nhanh sự chuyển dịch trong cơ cấu kinh tế. Năm 1997, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm tỷ trọng lớn nhất (45%); khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm 23,8%; khu vực dịch vụ chiếm 31,2%.

Giai đoạn 2001-2010, với sự góp mặt của các doanh nghiệp FDI thuộc các tập đoàn lớn đầu tư vào các ngành công nghiệp đã góp phần đưa khu vực công nghiệp - xây dựng tăng nhanh về quy mô và đóng góp lớn trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Đến năm 2010, tỷ trọng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm xuống còn 9,7%; khu vực công nghiệp – xây dựng tăng lên 52,6% và khu vực dịch vụ chiếm 30,4%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp chiếm 7,3%. 

Giai đoạn 2011-2021, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng nhanh tỷ trọng ngành công nghiệp, hai khu vực còn lại tiếp tục giảm. Đến năm 2021, tỷ trọng khu vực công nghiệp – xây dựng chiếm tỷ trọng lớn nhất tới 77,3% và khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm tỷ trọng nhỏ nhất với 2,7%. Trong khi, tỷ trọng khu vực dịch vụ sụt giảm khá nhiều, do quy mô công nghiệp tăng nhanh và từ năm 2020 lại bị tác động của dịch COVID-19, nhiều ngành dịch vụ sụt giảm sâu, nên tỷ trọng đến năm 2021 còn 16,1%; còn tỷ trọng thuế sản phẩm duy trì ở mức 3,9%.

Tính chung 25 năm (1997-2021), tốc độ tăng trưởng kinh tế của Bắc Ninh đạt 13,9%/năm. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp, và thủy sản tăng thấp nhất (+2,2%/năm); khu vực công nghiệp – xây dựng khẳng định vai trò đầu tàu trong phát triển kinh tế với tốc độ tăng đạt 17,9%/năm, còn khu vực dịch vụ cũng đạt tốc độ tăng hai con số với 12%/năm.

Quy mô kinh tế mở rộng, cơ sở kinh tế tăng nhanh đã góp phần gia tăng các nguồn thu cho ngân sách. Từ năm 2011, Bắc Ninh là tỉnh thứ 13 tự cân đối và có điều tiết về ngân sách Trung ương (7%/năm). Năm 2021, tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh ước đạt 33,26 nghìn tỷ đồng, gấp 168 lần năm 1997; tốc độ tăng bình quân giai đoạn 1997-2021 là 23,7%/năm; tỷ lệ thu ngân sách so với GRDP tăng từ 9,8% năm 1997 lên 14,6% năm 2021.

Năm 2024 là năm tăng tốc, bứt phá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025. Với quyết tâm cao trong lãnh chỉ đạo và điều hành, căn cứ vào các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh, Bắc Ninh tập trung thực hiện quyết liệt Chủ đề công tác năm 2024 đã đề ra.

Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) năm 2024 ước 232,8 nghìn tỷ đồng (theo giá hiện hành). Tốc độc tăng trưởng GRDP đạt 6,03% so với năm 2023. Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 73 triệu đồng, tăng 14,8%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, khu vực Công nghiệp và Xây dựng chiếm 70,3%; khu vực Dịch vụ chiếm 22,34%; khu vực Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản chiếm 3,02%; Thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm 4,34%.

Về thu ngân sách nhà nước ước 33.169 tỷ đồng, đạt 106,18% dự toán, tăng 13,92% so với năm 2023; trong đó thu nội địa 24.369 tỷ đồng, đạt 101% dự toán, tăng 10%; thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu 8.800 tỷ đồng, đạt 125,71% dự toán, tăng 27,46%. Chi ngân sách địa phương ước 21.046 tỷ đồng, đạt 99,7% dự toán, tăng 38,8% so với năm 2023.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước 75,9 tỷ USD, tăng 1% so với năm 2023, đạt 100% kế hoạch; trong đó, xuất khẩu ước 41,5 tỷ USD, tăng 2%, đạt 100% kế hoạch; nhập khẩu ước 34,4 tỷ USD, tương đương cùng kỳ năm 2023.

Năm 2025 với chủ đề: “Quyết tâm hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX; Chỉ đạo tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI; tiếp tục Hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ và hiện đại đáp ứng tiêu chí đô thị loại I; tạo chuyển biến rõ nét về bảo vệ môi trường, đột phá về chuyển đổi số, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân”.

Một số chỉ tiêu chủ yếu: Tổng sản phẩm (GRDP) tăng 7% - 8% so với ƯTH năm 2024; Thu nhập bình quân đầu người đạt 76 triệu đồng; Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 77.300 triệu USD (trong đó, xuất khẩu 41.700 triệu USD, nhập khẩu 35.600 triệu USD); Tổng vốn đầu tư thực hiện trên địa bàn 71 nghìn tỷ đồng; Thu hút mới vốn FDI 1.200 triệu USD; Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn 38.691 tỷ đồng (trong đó thu nội địa 30.041 tỷ đồng, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu 8.650 tỷ đồng);

Doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 108.000 tỷ đồng; Tỷ lệ đô thị hóa duy trì 60,3%; Tỷ lệ khu công nghiệp đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường đạt 100%; Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị 2,0%; Tỷ lệ lao động qua đào tạo 80%; Số giường bệnh/1 vạn dân (không tính trạm y tế xã) 35 giường; Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế 96%; Số vụ ngộ độc thực phẩm trên 30 người mắc ≤ 1; không có trường hợp tử vong do ngộ độc thực phẩm; Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị được thu gom và xử lý đạt 100%. Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại khu dân cư nông thôn được thu gom, tự xử lý, vận chuyển, xử lý tập trung đạt 100%.

×