Thi tốt nghiệp THPT 2025: “Vượt qua chính mình"

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là kỳ thi lịch sử khi đây là năm đầu tiên các em thi theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Cùng với đó là hàng loạt điều chỉnh, từ phương án thi, cấu trúc, định dạng đề thi… khiến học sinh lớp 12 năm nay có không ít tâm tư, thậm chí hoang mang, lo lắng.

Ông Lê Trung Kiên, Chuyên gia tư vấn giáo dục - hướng nghiệp, Phó Viện trưởng Viện Tâm lý Giáo dục Đào tạo, đồng thời cũng là giáo viên bộ môn Ngoại ngữ, Trường THPT Lê Lợi, quận Hà Đông, Hà Nội chia sẻ: "Trong hành trình giảng dạy của mình, tôi đã chứng kiến rất nhiều gương mặt học trò tươi sáng trở nên trầm tư, lặng lẽ khi kỳ thi đến gần. Có em mất ngủ cả tuần, có em vừa cười nói trong lớp nhưng lại lặng lẽ khóc trong giờ ra chơi. Một em học sinh từng thú nhận với tôi rằng em sợ đến mức không dám mở sách, vì mỗi lần nhìn vào là thấy hàng trăm ánh mắt kỳ vọng từ gia đình, thầy cô và bản thân.

Chúng tôi đã tiếp nhận rất nhiều trường hợp học sinh đến tham vấn với những biểu hiện căng thẳng, stress do áp lực học tập. Mỗi em mang đến một "tín hiệu cầu cứu" khác nhau, nhưng điểm chung là đều ẩn chứa sự mệt mỏi, bối rối và cảm giác bị choáng ngợp.

Có em biểu hiện rất rõ như mất ngủ, chán ăn, đau đầu, thậm chí rơi vào trạng thái cáu gắt hoặc thu mình lại, không muốn giao tiếp với ai. Có những em bình thường học rất tốt nhưng bỗng trở nên mất tập trung, sợ đến lớp, né tránh các bài kiểm tra vì sợ thất bại. Một số em khác thì thể hiện sự lo âu qua việc... học quá mức, thức đêm liên tục, ghi chép tới kiệt sức, như thể đang cố kiểm soát nỗi sợ bằng cách đè nén nó dưới từng trang sách.

Đáng chú ý là có những em đến tham vấn không vì mình yếu kém mà vì chính sự kỳ vọng quá lớn từ xung quanh khiến các em luôn thấy mình “chưa đủ giỏi”. Chính cảm giác này dần dần bào mòn sự tự tin và niềm vui học tập.

Và có cả những thí sinh tự gây áp lực quá lớn vì sợ làm bố mẹ thất vọng. Một bạn từng nói trong buổi tham vấn: “Em không sợ thi rớt, em chỉ sợ ba mẹ buồn vì em không giỏi như người ta”. Chính cảm giác phải gồng mình “đóng vai học sinh hoàn hảo” khiến bạn luôn sống trong lo âu.

Với các em, việc được lắng nghe và thấu hiểu là bước đầu rất quan trọng. Khi một học sinh ngồi trước tôi, tôi không chỉ nhìn thấy một “vấn đề cần giải quyết” mà là một tâm hồn đang tìm lại sự cân bằng. Đó là lúc chúng tôi cùng nhau “gỡ rối” từng nút thắt, từ áp lực điểm số, định kiến từ gia đình, đến nỗi sợ không được công nhận.

Giáo dục không chỉ là để học sinh đạt kết quả cao mà còn là để các em cảm thấy đủ an toàn để... được là chính mình. Và thành công hơn nữa là “vượt qua chính mình".

Những điều cần lưu ý khi bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025

Ông Lê Trung Kiên chia sẻ thêm: "Tôi từng chứng kiến không ít tình huống “chớp nhoáng” mà nếu không xử lý kịp thời, học sinh có thể đã bỏ lỡ cả một kỳ thi quan trọng. Mỗi câu chuyện đều như một hồi chuông nhắc nhở rằng, không chỉ kiến thức mà tâm lý và sự chuẩn bị kỹ càng cũng là chìa khóa vượt qua cánh cửa mang tên “kỳ thi”.

Có một em học sinh lớp 12, học lực giỏi, ôn luyện kỹ lưỡng, nhưng chỉ vì hôm thi môn Ngữ văn em quên mang theo giấy báo dự thi. Áp lực và hoảng loạn khiến em bật khóc trước cổng trường, run đến mức suýt ngất. Nhờ sự trấn an kịp thời của thầy cô và cán bộ coi thi, em mới bình tĩnh lại và được hỗ trợ xác minh danh tính, kịp bước vào phòng thi. Nhưng đó là một buổi sáng em mô tả là "khó thở như đang đứng trước vực sâu". Sau này, em chia sẻ rằng, từ sự cố nhỏ ấy, em học được bài học lớn, đó là giữ bình tĩnh quan trọng hơn mọi chiến lược ôn thi.

Một trường hợp khác là một bạn thi môn Toán. Trước ngày thi, em tự ép bản thân học liên tục, chỉ ngủ 2–3 tiếng mỗi đêm. Sáng hôm đó, em đến điểm thi trong trạng thái mơ màng, không ăn sáng và... tụt huyết áp. Dù sau đó em được y tế hỗ trợ và vẫn được thi bổ sung, nhưng nỗi tiếc nuối vì không thể dự thi đúng thời điểm chuẩn bị kỹ lưỡng khiến em suy sụp tinh thần một thời gian dài".

Dưới đây là một số lời khuyên và ví dụ thực tế để các em "bình tĩnh vượt sóng":

Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, vật dụng được phép mang vào phòng thi từ hôm trước – không để sát giờ mới sắp xếp. Hãy tự mình kiểm tra lại tất cả giấy tờ và vật dụng cần thiết, viết thành một danh sách nhỏ và đánh dấu: Bút, thước, máy tính, giấy báo dự thi…

Nếu đã điểm điểm thi, phát hiện lỡ quên giấy tờ hoặc bút viết, thí sinh đừng hoảng loạn, cũng không phải quay về nhà lấy, mà cần tìm người hỗ trợ. Thầy cô, cán bộ coi thi, giám thị, bảo vệ… họ sẵn lòng giúp, miễn là bạn giữ được bình tĩnh.

Ngoài ra, thí sinh, gia đình luôn có phương án B: đến điểm thi sớm hơn quy định ít nhất 30 phút, Điều này không chỉ giúp bạn xử lý kịp những sự cố bất ngờ, mà còn giúp tâm lý ổn định hơn. Cảm giác “ta đang chủ động kiểm soát” chính là thứ củng cố sự tự tin trước giờ G.

Một kỳ thi không chỉ đánh giá kiến thức mà còn thử thách khả năng giữ bình tĩnh và xoay xở. Thành công không đến từ việc không mắc lỗi mà từ cách ta đối diện và vượt qua lỗi lầm.

Đừng để những điều nhỏ khiến bạn hoang mang. Quên một công thức? Đừng lo. Thi không phải là nhớ hết mà là vận dụng tốt những gì mình đã có. Hãy tin vào vốn kiến thức của bản thân. Hít thở sâu – giữ nhịp tim chậm lại. Khi bước vào phòng thi, hãy dừng lại vài giây, hít sâu, thở chậm 3 lần. Việc này giúp não bộ “chuyển chế độ” từ lo lắng sang tập trung.

Đọc kỹ đề – hiểu rồi mới viết, đừng vội lao vào làm. Đọc toàn bộ đề ít nhất một lần, gạch chân từ khóa, xác định phần chắc chắn làm trước để tạo đà tâm lý.

Không để một câu khó “kéo trượt” cả bài thi. Gặp câu khó? Đừng để bị cuốn vào. Đánh dấu, bỏ qua, làm phần khác rồi quay lại. Giữ tinh thần chủ động là yếu tố quyết định.

Hết giờ thì buông bút, đừng buông hy vọng. Một bài thi không nói lên hết năng lực và giá trị của con người. Dù thế nào, bạn cũng đã bước qua điều mà rất nhiều người từng lo lắng: vượt qua chính mình.

Và cuối cùng, lời nhắn quen thuộc mà thầy cô nào cũng từng nói - nhưng vẫn luôn hiệu quả: “Không cần giỏi nhất, chỉ cần là phiên bản tốt nhất của chính con hôm nay".

×