Bài học phòng lây nhiễm chéo từ dịch sởi năm 2014

Ngày 17/3, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, từ đầu năm đến nay ghi nhận khoảng gần 40.000 ca nghi sởi, trong đó có 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. 

Bà Hương dự báo, sẽ còn những đợt bùng phát dịch sởi theo chu kì khoảng 5 năm như đợt dịch sởi vào năm 2014 - 2015, 2019 - 2020 và đợt này là 2024 - 2025.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, theo con số báo cáo chưa đầy đủ, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM ghi nhận khoảng 1.300 ca mắc sởi, Bệnh viện Nhi Trung ương hơn 1.200 ca, một số bệnh viện khác cũng ghi nhận vài trăm ca… Đây là con số tích lũy từ đầu năm 2025 đến nay.

Ông Đức đánh giá, đến nay, bệnh sởi chưa có gì đột biến. Tuy nhiên, Cục Quản lý khám chữa bệnh vẫn tiếp tục giải trình tự gen để xem bệnh có thay đổi hay đột biến không. Hiện tại, bệnh sởi vẫn trong tầm kiểm soát.

Dịch sởi năm 2014 đã ghi nhận 150 trẻ tử vong tại bệnh viện, trong đó có nguyên nhân chính được chỉ ra do lây nhiễm chéo trong cơ sở y tế. Về vấn đề này, ông Đức cho rằng, đối với những cơ sở y tế, khu điều trị kín, đông người sẽ có nguy cơ lây nhiễm chéo.

"Nguy cơ này sẽ giảm nhiều nếu các bệnh viện tuân thủ việc phân loại, hướng dẫn thu dung, điều trị, cách ly và phương pháp điều trị theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Ví dụ, phòng kín, có thể mở cửa – một hành động rất đơn giản. Về nguyên tắc, virus lây qua đường không khí và có tác nhân lây lan. Đối với sởi, bệnh lây lan nhanh trong các phòng kín, kém thông khí", ông Đức chia sẻ.

Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cho hay, bài học từ dịch sởi năm 2014 còn rất giá trị. Chính vì vậy, lây nhiễm chéo trong bệnh viện sẽ được khuyến cáo rất cao để các cơ sở y tế nhận diện vấn đề và chủ động áp dụng nghiêm túc các hướng dẫn của Bộ Y tế, làm sao để giảm tối đa số ca lây nhiễm chéo trong bệnh viện.

"Trong tuần sau, chúng tôi sẽ cập nhật và ban hành hướng dẫn mới điều trị bệnh sởi trên cả nước. Khi đó, Cục sẽ tập huấn trên toàn hệ thống từ việc thu dung, phân loại, điều trị bệnh nhân sởi…", ông Đức cho hay.

Ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị mới về bệnh sởi

Về hướng dẫn mới về chẩn đoán, điều trị bệnh, ông Đức cho hay, việc chẩn đoán, hướng dẫn này có bổ sung các yếu tố nguy cơ bệnh diễn biến nặng, đối tượng có nguy cơ cao gồm: trẻ dưới 12 tháng tuổi, người chưa tiêm phòng vaccine hoặc tiêm không đầy đủ, suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải, bệnh nền nặng, suy dinh dưỡng nặng, phụ nữ mang thai…

"Hướng dẫn mới cũng bổ sung ca bệnh nghi ngờ như: có tiền sử tiếp xúc với người bệnh sởi trong vòng 7-21 ngày; sống trong vùng dịch sởi, có triệu chứng nghi sởi. Hướng dẫn cũng bổ sung ca bệnh lâm sàng gồm sốt, ho, chảy nước mũi hoặc viêm kết mạc, có hạt Koplik hoặc phát ban dạng sởi. Ngay trong tuần này, chúng tôi sẽ ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị mới về bệnh sởi", ông Đức nhấn mạnh.

Ông Đức cũng cho biết, đơn vị đã phân tuyến chi tiết cho các đơn vị từ trung ương tới địa phương. Theo đó, đối với phòng khám tư nhân, trạm y tế có chức năng nhiệm vụ khám và điều trị ngoại trú người bệnh sởi không biến chứng. Chuyển tuyến đối với bệnh sởi có biến chứng hoặc có suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền nặng.

Đối với bệnh viện huyện, bệnh viện tư nhân: khám và điều trị người bệnh sởi không có biến chứng và bệnh sởi có biến chứng. Chuyển tuyến đối với người bệnh sởi có biến chứng viêm phổi cần thở oxy, viêm não, nhiễm khuẩn huyết hoặc có suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền nặng.

Bệnh viện đa khoa tỉnh, đa khoa khu vực, bệnh viện chuyên khoa Nhiễm hoặc Nhi thì khám và điều trị người bệnh sởi tất cả các trường hợp. Hội chẩn, hướng dẫn tuyến trước điều trị các trường hợp nặng hoặc khó điều trị.

×