Giá dừa biến động mạnh, do đâu?

Giá dừa tại ĐBSCL đã ghi nhận mức tăng kỷ lục thời gian qua. Năm 2025, giá dừa nguyên liệu tại khu vực đạt 19.000 đồng/trái, tăng 13.000 đồng/trái so với giá năm 2022. Giá dừa tươi cũng đạt khoảng 16.000 đồng/trái, trong khi giá năm 2022 chỉ 3.000 đồng/trái.

Hiện tại, giá dừa đã giảm nhưng nông dân vẫn có thu nhập tốt. Tại Tiền Giang, bà Lê Thị Thu Vân (ở xã Song Bình, huyện Chợ Gạo) cho biết, năm nay, bà bán dừa Mã Lai với giá cao nhất 130.000 đồng/chục (1 chục = 12 trái).

“Dù giá dừa hiện đã giảm còn 110.000 đồng/chục, vẫn cao hơn năm ngoái, ở mức 95.000 đồng/chục”, bà Vân nói.

Theo Hiệp hội Dừa Việt Nam, việc giá dừa tăng cao vừa qua đến từ 3 yếu tố chính. Trước hết, biến đổi khí hậu gây hạn hán, xâm nhập mặn và nắng nóng kéo dài ở Việt Nam, đặc biệt tại ĐBSCL, làm giảm năng suất cây dừa. Thời gian thu hoạch kéo dài từ 10-11 tháng lên đến 13 tháng. Sâu bệnh cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng.

Ông Cao Bá Đăng Khoa - Tổng Thư ký Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết, mùa vụ năm nay mất mùa hơn 3 tháng, do xâm nhập mặn và nắng nóng làm giảm tỷ lệ đậu trái.

Tiếp theo, nhu cầu xuất khẩu dừa thô tăng mạnh. Thương lái thu gom dừa khô và dừa nguyên sọ để xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc, Ấn Độ, Israel, Campuchia, Thái Lan.

Đặc biệt, trong quý II-III/2024, rất nhiều xe thô sơ chở dừa qua các cửa khẩu biên giới giữa Việt Nam và Campuchia tại các tỉnh Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp và An Giang mỗi ngày.

Cuối cùng, nhu cầu tiêu dùng nội địa và quốc tế tăng nhờ xu hướng sử dụng sản phẩm từ dừa. Việc Mỹ (vào năm 2023) và Trung Quốc (năm 2024) chấp thuận nhập khẩu dừa tươi chính ngạch tạo cú hích, giúp dừa Việt Nam cạnh tranh với các nước khác và thu hút sự quan tâm từ Trung Đông, châu Âu.

Tuy nhiên, giá dừa tại ĐBSCL gần đây có dấu hiệu hạ nhiệt. Theo ông Nguyễn Thanh Phú, một thương lái tại huyện Chợ Gạo, giá dừa Mã Lai đít bầu hiện dao động từ 115.000-120.000 đồng/chục, giảm 20.000-30.000 đồng so với tháng trước.

Nguyên nhân dừa tươi giảm giá là do đang vào mùa mưa, và sức mua từ thị trường Trung Quốc đang giảm. Tại Bến Tre, giá dừa xiêm xanh từng đạt 250.000 đồng/chục (12 trái) vào đầu năm 2025, nhưng hiện đã giảm đáng kể.

Giá dừa cao chưa từng có, nhưng ngành dừa Việt vẫn loay hoay với bài toán bền vững

Mặc dù giá dừa tăng mang lại lợi nhuận cho nông dân tuy nhiên việc xuất khẩu thô ồ ạt đang gây áp lực lên nguồn cung tại ĐBSCL. Nhiều nhà máy chế biến sâu thiếu nguyên liệu đạt chuẩn, buộc phải giảm công suất hoặc tạm dừng hoạt động.

Bà Lê Hồng Ngọc Anh - Giám đốc Công ty Coco Hihi (Bến Tre) chia sẻ: “Chúng tôi phải dừng nhà máy vì không đủ dừa tươi đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, tạm chuyển sang kinh doanh bưởi".

Nguồn cung không ổn định còn do kỹ thuật canh tác hạn chế. Ông Cao Bá Đăng Khoa cho biết chỉ 20% nông dân ở ĐBSCL chú trọng chăm sóc cây dừa. Nhiều hộ khai thác mà không bón phân hay phòng sâu bệnh.

PGS.TS Nguyễn Phú Son, Trường Đại học Cần Thơ chỉ ra, liên kết giữa các hộ trồng dừa và giữa các khâu trong chuỗi cung ứng (liên kết dọc) còn yếu, chưa thống nhất về giá cả và chất lượng.

Theo TS Nguyễn Phú Son, khâu sơ chế biến chỉ mới dừng lại ở mức độ thỏa thuận không chính thức về phân vùng thu mua nguyên liệu, chưa hình thành liên kết ngang để thống nhất giá cả và chất lượng.

Ông Trần Văn Đức - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Bến Tre cho biết liên kết thương mại giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị ngành dừa còn yếu, khiến ngành chịu ảnh hưởng lớn từ biến động thị trường. Bến Tre nhiều lần gặp khó trong quản lý nguồn nguyên liệu và ổn định giá dừa.

Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh đề xuất Bến Tre cần nhanh chóng xây dựng vùng sản xuất tập trung, gắn với phát triển chuỗi giá trị dừa. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, nông dân và hợp tác xã. Việc ổn định giá dừa sẽ giúp nông dân và hợp tác xã có thu nhập tốt, hỗ trợ doanh nghiệp quản lý hiệu quả vùng nguyên liệu.

Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết, từ ngày 16/6, giá dừa giảm nhờ nguồn nhập từ Indonesia và đề xuất áp thuế xuất khẩu dừa thô từ Hiệp hội.

Mùa mưa cũng giảm hạn hán và xâm nhập mặn, cải thiện năng suất. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp ngắn hạn.

Ông Cao Bá Đăng Khoa - Tổng Thư ký Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết, ngành dừa ĐBSCL đang đứng trước cơ hội lớn, nhưng cần giải quyết thách thức về nguồn cung, sâu bệnh và biến đổi khí hậu.

“Việc liên kết nông dân, doanh nghiệp và nhà máy chế biến, cùng với chính sách hỗ trợ sẽ giúp ổn định giá dừa và hướng tới phát triển bền vững”, ông Khoa chi sẻ.

×