Câu hỏi:

Ông Phạm Văn Khải (huyện Ba Vì, Hà Nội) hiện có hơn 5.000m² đất nông nghiệp, trong đó một phần được trồng cây ăn trái, phần còn lại trồng rau màu ngắn ngày. Năm 2025, ông dự kiến đào một ao lớn để thả cá và có ý định bán phần đất đào lên. Vậy việc đào ao trên đất nông nghiệp và mang đất đi bán có vi phạm pháp luật hay không?

Trả lời:

Người dân không được tự ý lấy đất nông nghiệp đi bán

Luật sư Ma Văn Giang (Văn phòng Luật sư Nam Hồng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, khoản 27 Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định: “Hủy hoại đất” là hành vi làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng đất, gây ô nhiễm đất, dẫn đến mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định. Ngoài ra, Điều 11 Luật Đất đai 2024 cũng nêu rõ, hủy hoại đất là hành vi bị nghiêm cấm.

Căn cứ Điều 14 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi làm biến dạng địa hình đất thuộc một trong các trường hợp sau:

Thay đổi độ dốc bề mặt đất; hạ thấp bề mặt đất;

San lấp đất có mặt nước chuyên dùng (trừ hồ thủy lợi);

San lấp, nâng cao hoặc hạ thấp bề mặt đất sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản mà làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định.

Trừ các trường hợp: chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất trồng lúa sang trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản; xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên đất trồng lúa; cải tạo đất nông nghiệp thành ruộng bậc thang; và các hình thức cải tạo đất khác phù hợp với mục đích sử dụng đất đã được giao, thuê, công nhận quyền sử dụng hoặc theo dự án đầu tư được UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt, chấp thuận.

Như vậy, theo luật sư Giang, hành vi đào ao rồi mang đất nông nghiệp đi bán của ông Khải có thể bị xem là hành vi hủy hoại đất. Tùy mức độ và hậu quả gây ra, ông Khải có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tự ý múc đất nông nghiệp mang đi bán: Không chỉ bị phạt tiền, còn có thể bị xử lý hình sự

Luật sư Giang cho biết thêm, Điều 14 Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định: Hành vi tự ý múc đất nông nghiệp mang đi bán có thể bị xử phạt như sau:

Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với diện tích đất dưới 0,05 héc-ta;

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,05 héc-ta đến dưới 0,1 héc-ta;

Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,1 héc-ta đến dưới 0,5 héc-ta;

Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,5 héc-ta đến dưới 1 héc-ta;

Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 1 héc-ta trở lên.

Ngoài mức phạt tiền, người vi phạm còn bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, trừ trường hợp việc khôi phục này không có tính khả thi trên thực địa. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế tại địa phương để quy định các trường hợp không có tính khả thi và mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất.

Đối với các hành vi vi phạm thuộc trường hợp không thể khôi phục tình trạng ban đầu của đất nông nghiệp, mức phạt tiền sẽ bằng 2 lần mức phạt tương ứng, nhưng tối đa không quá 500.000.000 đồng đối với cá nhân và không quá 1.000.000.000 đồng đối với tổ chức.

Trường hợp cá nhân, tổ chức có hành vi hủy hoại đất, gây ô nhiễm môi trường, tùy theo mức độ và hậu quả gây ra, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015.

×