Câu hỏi:

Ông Phạm Ngọc Dương (Sóc Sơn, Hà Nội) vừa nhận chuyển nhượng hơn 1ha đất rừng sản xuất. Ông Dương dự định sẽ mở một con đường nhỏ để chở vật liệu lên xây dựng nhà ở tại quả đồi. Ông Dương thắc mắc liệu việc tự ý mở đường, xây dựng nhà ở trên khu đất rừng sản xuất có vi phạm pháp luật không? Nếu có, việc xử lý sẽ như thế nào?

Trả lời:

Có được tự ý mở đường, xây nhà trên đất rừng sản xuất?

Luật sư Ma Văn Giang (Văn phòng Luật sư Nam Hồng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho hay, theo Điều 4 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, đất rừng sản xuất được hiểu là đất có rừng sản xuất theo quy định pháp luật về lâm nghiệp, đất đã được giao, cho thuê, chuyển đổi mục đích để phục vụ việc phát triển rừng sản xuất. Loại đất này thuộc nhóm đất nông nghiệp.

Ngoài ra, Điều 5 Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định, đất ở là loại đất sử dụng để làm nhà ở và phục vụ các mục đích liên quan đến đời sống trong cùng một thửa đất, thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.

Luật sư Giang cho biết, theo Điều 5 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất phải tuân thủ đúng mục đích sử dụng đất đã được xác định. Vì vậy, để xây dựng nhà ở trên đất rừng sản xuất, người sử dụng đất phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất rừng sản xuất (đất nông nghiệp) sang đất ở (đất phi nông nghiệp). Đồng thời, việc xây dựng nhà ở cần có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, căn cứ theo điểm b khoản 1 Điều 121 Luật Đất đai 2024.

Từ các quy định trên, có thể thấy rằng hành vi tự ý mở đường và xây dựng nhà ở trên đất rừng sản xuất mà chưa thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất là vi phạm pháp luật, trái với nguyên tắc sử dụng đất đúng mục đích. Đây là hành động không được pháp luật thừa nhận và có thể bị xử lý theo quy định hiện hành.

Tự ý mở đường, xây nhà trên đất rừng sẽ bị xử phạt nặng

Theo quy định tại Điều 14 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi tự ý ủi phẳng đồi, san lấp đất rừng sản xuất sẽ bị xử phạt tùy vào diện tích đất bị ủi phẳng, san lấp, cụ thể như sau: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với diện tích đất dưới 0,05 ha; Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha; Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,5 ha đến dưới 1 ha; Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 1 ha trở lên.

Bên cạnh đó, người thực hiện hành vi vi phạm còn bị buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất rừng sản xuất trước khi vi phạm, trừ trường hợp việc khôi phục không có tính khả thi trên thực địa.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ căn cứ tình hình thực tế tại địa phương để quy định các trường hợp không có tính khả thi và mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất (Căn cứ theo khoản 5 Điều 14 Nghị định 123/2024/NĐ-CP).

Đối với hành vi xây dựng nhà ở trên đất rừng sản xuất, theo quy định tại khoản 3, khoản 4, khoản 5 Điều 9 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi này sẽ bị xử phạt như sau: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với diện tích đất dưới 0,02 ha; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,02 ha đến dưới 0,05 ha; Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha; Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha; Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với diện tích đất từ 0,5 ha trở lên.

Ngoài ra, người vi phạm còn phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất rừng sản xuất trước khi vi phạm.

×