Lợi ích kép từ mô hình nuôi xen ghép 3 con đặc sản bình dân

Ông Trần Hữu Phúc là một trong những hộ dân đầu tiên áp dụng mô hình nuôi xen ghép tại vùng thủy sản mặn lợ được quy hoạch ở thôn Đại Đồng, xã Cương Gián.

Mỗi năm với diện tích 0,5 ha ao hồ thả nuôi tôm, cua, cá của ông Phúc thu lãi 35-40 triệu đồng.

Trước đây, chỉ nuôi độc canh con tôm, có năm gia đình ông Phúc trắng tay do tôm dịch bệnh, từ khi chuyển sang nuôi xen ghép, năm nào ông Phúc cũng có lãi.

Ông Trần Hữu Phúc chia sẻ: “Trước đây tôi chỉ nuôi tôm thẻ chân trắng, năm nào dịch bệnh là trắng tay. Từ khi chuyển sang nuôi xen ghép, môi trường ao sạch hơn, tôm khỏe mạnh, có thu nhập thêm từ cua, cá. Môi trường chỉ nuôi tôm dễ gây ô nhiễm, từ khi thay đổi cách làm đã giúp tôi và nhiều hộ dân ở đây bám trụ được ao đầm để phát triển kinh tế”.

Vùng nuôi thủy sản thôn Đại Đồng (xã Cương gián) được người dân chuyển sang nuôi xen ghép cua, tôm, cá. Mỗi năm đem lại thu nhập từ 70 -100 triệu đồng/ha, góp phần nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân vùng ven biển và hạn chế diện tích ao đầm bị bỏ hoang.

Đặc biệt, đối với những hộ nghèo mô hình nuôi thủy sản xen ghép đã mang lại hiệu quả kinh tế bền vững, góp phần giúp người nông dân vươn lên thoát nghèo.

Mặc dù nuôi chuyên canh tôm có thể mang lại thu nhập cũng như lãi ròng gấp đôi so với nuôi xen ghép, nhưng gặp rủi ro cao và ít bền vững.

Điều này tốt đối với những hộ dân hạn chế về tài chính, không có khả năng đầu tư áp dụng công nghệ cao.

Khi áp dụng phương thức nuôi xen ghép, hầu như người nuôi không lo dịch bệnh, môi trường nuôi được cải thiện. Thời gian qua, mô hình này cũng đã được các cơ quan chuyên môn tuyên truyền vận động khuyến khích triển khai và đem lại hiệu quả rõ rệt. 

Trong khi đó, ông Trương Thế Cương, trú ở xã Thạch Hưng, TP Hà Tĩnh là hộ dân được Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật & Bảo vệ cây trồng vật nuôi TP Hà Tĩnh lựa chọn triển khai mô hình nuôi xen ghép tôm sú, cua biển, cá đối mục trên diện tích 1ha.

Năm đầu tiên triển khai, không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình mà vấn đề môi trường ao nuôi được cải thiện rõ rệt.

Ông Trương Thế Cương cho biết: “Mô hình này, mật độ giống thả ban đầu tôm sú 10 con/m2; cá đối mục 0,5 con/m2; cua 0,5 con/m2, thời gian gần 6 tháng, tỷ lệ sống của các loài đều cao (đạt trên 70%).

Trọng lượng, tôm sú đạt đạt 25 - 35 con/kg, năng suất 1,4 tấn/ha; cá đối mục đạt 2,5 - 3 con/kg, năng suất 1,8 tấn/ha; cua biển đạt 2,5 - 3 con/kg, năng suất gần 500 kg.

“Mô hình đầu tư không lớn (gần 500 triệu đồng/ha), sau khi thu hoạch, cho lãi hơn 250 triệu đồng/ha/vụ. Tôi rất phấn khởi, tìm được hướng phát triển mới hiệu quả hơn thay vì ao đầm bị dịch bệnh và thu nhập bấp bênh như trước kia”, ông Cương bật mí.

Mô hình làm giàu, giảm nghèo, bảo vệ môi trường

Để khẳng định được hiệu quả đem lại, làm cơ sở nhân rộng, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận cách làm này. Năm 2025, Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật & Bảo vệ cây trồng vật nuôi TP Hà Tĩnh tiếp tục triển khai mô hình nuôi xen ghép tôm sú, cá rô phi đơn tính tại hộ ông Nguyễn Văn Hương (TDP Quyết Tiến, phường Đồng Môn).

Mô hình có quy mô 6.000m2, thả nuôi ghép 9 vạn con tôm sú và 5.000 con cá rô phi đơn tính. Mô hình đã được triển khai thả giống với mật độ tôm sú 15 con/m2, kích cỡ 2,5cm/con, trước khi thả vào ao nuôi xen ghép đảm bảo tỷ lệ sống; cá rô phi đơn tính mật độ 0,8 con/m2, kích cỡ 4-5 cm/con.

Dự kiến khi thu hoạch, năng suất tôm nuôi đạt 3 tấn/ha, cỡ tôm khi thu hoạch đạt 25 - 30 con/kg; năng suất cá rô phi đơn tính đạt 3,5 tấn/ha, trọng lượng khi thu hoạch đạt 0,5 - 1kg/con.

Mục tiêu của mô hình nhằm đa dạng đối tượng nuôi, xen ghép các đối tượng nuôi có đặc tính hỗ trợ lẫn nhau.

Cá rô phi đóng vai trò rất quan trọng như “người dọn dẹp” ao nuôi, tiêu thụ thức ăn thừa, chất thải hữu cơ của tôm, góp phần giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ức chế vi khuẩn Vibrio, tác nhân chính gây bệnh EMS (hội chứng tôm chết sớm) trên tôm.

Được biết, tại thành phố Hà Tĩnh, hiện đang có nhiều diện tích ao đầm được người dân ở các vùng nuôi thuộc phường Thạch Hưng, Thạch Hạ, Đồng Môn đã có kinh nghiệm nuôi xen ghép một số đối tượng tôm, cua, cá chim vây vàng, cá chẽm... Nhưng ở mức đầu tư thấp, thiếu kỹ thuật nên thường xảy ra dịch bệnh, hiệu quả kinh tế không cao.

Mô hình nuôi xen ghép, tôm, cua, cá lớn nhanh, năng suất cao. Ảnh: PV

Trước thực trạng này, Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật & Bảo vệ cây trồng vật nuôi TP Hà Tĩnh đẩy mạnh việc áp dụng các hình thức nuôi mới như nuôi xen ghép trong ao lót bạt, ứng dụng công nghệ hữu cơ, đa dạng đối tượng nuôi, tăng cường phổ biến kỹ thuật.

Nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích, ổn định hoạt động nuôi trồng cũng như giảm ô nhiễm môi trường, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Theo đánh giá của Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh, việc nuôi xen ghép giúp cân bằng hệ sinh thái trong ao, hạn chế dịch bệnh, giảm chi phí xử lý nước và thuốc kháng sinh. Đây là giải pháp bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm ngày càng ảnh hưởng đến ngành nuôi trồng thủy sản.

Thời gian tới, các ngành chuyên môn tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn tuyên truyền nhân rộng mô hình này tại một số vùng nuôi tôm thường xảy ra dịch bệnh, kém hiệu quả trên địa bàn.

Mô hình nuôi xen ghép tôm, cua, cá đang được nhân rộng ở Hà Tĩnh. Ảnh: PV

×